اشتباهات کاربران صرافی FTX چه بود؟

سقوط صرافی FTX (اف‌تی‌ایکس)، بسیاری از کاربران ارزهای دیجیتال را وادار به «بازنگری نسبت به شیوه‌ی سرمایه‌گذاری خود» کرد. این تغییر در شیوه سرمایه‌گذاری از خدشه‌دار شدن اعتماد سرمایه‌گذاران به کارآفرینان این حوزه نشات می‌گیرد و درست پس از فریب خوردن از سم بنکمن فرید (ملقب به SBF)، مدیرعامل صرافی FTX قوت گرفت. در واقع، پس از اینکه استفاده‌ی مخفیانه SBF و همدستانش از وجوه کاربران و سرمایه‌گذاری با آن‌ها برملا شد؛ شرکت FTX ورشکست شد و پس از آن شواهد نشان داد که یک میلیارد دلار از دارایی‌های کاربران در جای درست خود قرار ندارد.

به دنبال آن، صرافی‌های ارز دیجیتال رقیب در جهت جلب مجدد اعتماد مشتری‌ها، مدارک اثبات ذخایر (POR) خود را به نمایش گذاشتند تا عدم سوءاستفاده از دارایی‌های کاربران خود را ثابت کنند. هرچند از آن زمان، اعضای جامعه رمزارزی از صرافی‌ها درخواست ارائه‌ی اطلاعات تعهدات مالی (بدهی‌های یک شرکت به سپرده‌گذاران خود) جهت تضمین ذخایر را کرده‌اند.

از آنجایی که SBF در روز روشن، کلاهبرداری کرد و هیچ گونه پیامد قانونی قابل مشاهده نیز شامل حال او نشد؛ اتخاذ اقدامات خاص از سوی سرمایه‌گذاران جهت محافظت از دارایی‌های خود در برابر کلاهبرداری، هک و اختلاس امری حیاتی می‌باشد. یکی از این اقدامات محافظتی، «کنترل کامل» بر دارایی‌ها می‌باشد که اغلب به عنوان بهترین روش سرمایه‌گذاری درنظر گرفته می‌شود.

دارایی خود را از صرافی‌ها خارج کنید

عمده‌ترین کاربرد صرافی‌های رمزنگاری ارائه‌ی بستری برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ازای دریافت کارمزد اندکی می‌باشد. اما مشکل زمانی بوجود می‌آید که سرمایه‌گذاران تصمیم می‌گیرند که دارایی‌های خود را در کیف پول‌های تحت مالکیت صرافی نگهداری کنند. متاسفانه اینجا جایی است که بیشتر سرمایه‌گذارن درس «اگر کلید (خصوصی) شما در دست خودتان نیست پس مالکیت ارزهای دیجیتال خود را ندارید» را از طریق رنج از دست دادن سرمایه می‌آموزند.

ارزهای دیجیتال ذخیره شده در کیف پول‌های ارائه شده توسط صرافی‌ها در نهایت در اختیار مالک (منظور خود صرافی‌ها) می‌باشد که درمورد کاربران صرافی FTX، این کیف پول‌ها توسط SBF و همکارانش مورد سوءاستفاده قرار گرفت.

اجتناب کردن از این خطر، به سادگی انتقال وجوه از صرافی به کیف پولی بدون کلید خصوصی مشترک می‌باشد. کلید خصوصی کدهای رمزنگاری شده‌ای هستند که اجازه دسترسی به دارایی‌های ذخیره شده در کیف پول‌های رمزنگاری را می‌دهند.

اعتماد نکنید، تحقیق کنید!

در تمام ورشکستگی‌هایی که امسال در حوزه ارزهای دیجیتال برای شرکت‌هایی همچون «3AC, TerraformLabs, Celsius, Voyager  و FTX» رخ داد، شکستن اعتماد سرمایه‌گذاران را می‌توان یک حقیقت آشکار و مشترک درنظر گرفت. در نتیجه شعار « اعتماد نکن، تحقیق کن» در میان سرمایه‌گذاران جدید و باتجربه بیش از پیش طنین‌انداز شد.

صرافی‌های رمزنگاری محبوبی همچون «Bitfinex, Binance, OKX, Bybit, Houbi و Gate.io» رویکردهای فعالانه‌ای برای نمایش مدارک اثبات ذخایر خود در پیش گرفته‌اند. این صرافی‌ها با ارائه‌ی اطلاعات کیف پول‌های متعلق به خود، به کاربران این اطمینان را می‌دهند که دارایی‌های آن‌ها در صرافی امن می‌باشد. اگرچه مدارک اثبات ذخایر یک نمای کلی از دارایی‌های یک صرافی ارائه می‌کند، اما در ارائه‌ی یک تصویر جامع از منابع مالی آن ناتوان است؛ چراکه اطلاعات مربوط به تعهدات مالی (Liabilities) اغلب در دسترس عموم قرار نمی‌گیرد.

در 26 نوامبر، جسی پاول، مدیر عامل صرافی کراکن (Kraken) از گزارش‌های اثبات ذخایر ارائه شده توسط صرافی بایننس با عنوان «ناآگاهی یا ظاهرسازی عمدی» انتقاد کرد؛ چراکه این اطلاعات شامل (مانده‌های منفی) حساب‌هایی که صرافی به آنها بدهکار است، نشده بود.

با این‌حال سی‌زی، مدیرعامل بایننس ادعای پاول را رد کرد و گفت: «صرافی دارای مانده‌ی منفی نیست و در یک حسابرسی آتی این موضوع اثبات خواهد شد.»

سه پیشنهاد بالا، نقطه شروع خوبی برای حفاظت از دارایی‌های رمزارزی در برابر بازیگران بد این صنعت می‌باشد. دیگر روش‌های محبوب جهت سلب کنترل از کارآفرینان رمزارزی شامل استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) و کیف پول‌های غیرامانی (non-custodial) و همچنین انجام تحقیقات گسترده (DYOR) روی پروژه‌های به ظاهر قابل سرمایه‌گذاری می‌باشند.

مترجم: ملیحه حسینی