کندلها به عنوان کوچکترین جزء نمودارهای تحلیل تکنیکال، در عین سادگی اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار معاملهگران و تحلیلگران قرار میدهند. این اجزای کوچک میزان عرضه و تقاضا و نوع هیجانات و احساسات تمام معاملهگران خرد و کلان را در ظاهر خود نشان میدهند.
یکی از کندلهای مهم که اطلاعات کاربردی را نشان میدهند، کندلهای دوجی میباشند. این کندلها انواع مختلفی دارند و در تمام نمودارها و تمام تایم فریمها تشکیل شده و راهنمای راه معاملهگران هستند. در این مقاله قرار است انواع کندلهای دوجی را مو شکافی کرده و نحوه استفاده از آنها در معاملات را بیان کنیم.
هر کندل از چهار پارامتر اولین قیمت، آخرین قیمت، بیشترین و کمترین قمیت تشکیل شده است. محل قرار گیری این قیمتها اشکال مختلف کندلها را میسازند. همچنین به فاصله اولین قیمت و آخرین قیمت بدنه کندل و به قیمتهای بیشترین و کمترین، سایه کندل گفته میشود.
حال اگر در کندلی اولین قیمت و آخرین آن در حدود یک عدد باشد، به آن کندل از نظر ظاهری دوجی میگویند. این کندل میتواند سایههای بلند یا کوتاه داشته باشد.
شاید با خود بگویید که کندل دوجی نشان دهنده چه چیزی هستند؟ میتوان گفت کندلهایی مانند دوجی که اولین و آخرین قیمت آنها در نزدیکی هم هستند به بلاتکلیفی معاملهگران اشاره دارد. از همین رو اگر این کندلها در دل سطوح حمایت و مقاومت تشکیل شوند، میتوانند نشان دهنده ضعف در روند قبلی باشند.
بیشتر بخوانید: آموزش گام به گام ترسیم سطوح حمایت و مقاومت
همانطور که در بالا اشاره شد، ظاهر کندل دوجی نشان دهنده بلاتکلیفی و بی تصمیمی خریداران و فروشندگان است به معنای دیگر میتوان گفت که قدرت خریدارن و فروشندگان برابر است.
اگر بخواهیم یک کندل دوجی که پس از چند روز افزایش قیمت ایجاد شده است را از منظر رفتار شناسی بررسی کنیم، میتوان گفت که پس از باز شدن کندل (Open)، ابتدا خریدارن طبق روزهای گذشته باعث افزایش قیمت شدهاند. با گذشت زمان کم کم عدهای فروشنده وارد بازار میشوند و قیمت را کاهش میدهند. این کاهش قیمت ممکن است تا زیر قیمت باز شدن کندل نیز ادامه داشته باشند.
با این کاهش قیمت، مجددا عدهای خریدار جدید، با این ذهنیت که هنوز در روند صعودی هستند وارد معامله میشوند و قیمت را افزایش میدهند و فروشندگان نیز فرصت را غنیمت شمرده و با احتیاط اقدام به فروش میکنند. در این هنگام فروشندگان به این فکر میرسند که شاید هنوز روند صعودی ادامه داشته باشد و از آن طرف خریداران نیز با دیدن فروشندگان به فکر پایان روند صعودی میافتند.
از همین جهت خریداران و فروشندگان بسیار محتاطتر عمل میکنند و در نتیجه باعث میشوند تا قیمت پایانی (Close) نیز در حدود قیمت باز شدن کندل قرار بگیرد. اینگونه است که یک کندل دوجی تشکیل میشود.
نکته بسیار مهم دانستن این موضوع است که روندها با ایجاد یک کندل دوجی تغییر نخواهند کرد. بلکه این کندل دوجی اولا باید در دل یک سطح مقاومتی یا حماتی قرار گرفته باشد و دوما کندل بعد از دوجی نیز باید در خلاف جهت روند قبلی باشد تا بتوان گفت روند قبلی تضعیف شده و احتمال تغییر روند وجود دارد.
دوجیها نیز مانند سایر کندلها بر اساس محل قرارگیری انواع قیمتها، اشکال مختلفی دارند و بر اساس ظاهرشان نامگذاری میشوند و هر کدام معنای متفاوتی دارند. در ادامه به معرفی انواع این کندل و بررسی آنها خواهیم پرداخت.
دوجی سنجاقک مطابق با نامش، ظاهری شبیه به سنجاقک دارد. در این کندل قیمت باز(Open)، بسته (Close) و بیشترین قیمت (High) در یک نقطه هستند و کمترین قیمت (Low) در فاصله نسبتا دوری از سایر قیمتها قرار دارد.
این کندل زمانی معتبر و قابل استفاده در معاملات است که در دل سطوح حمایتی و مقاومتی قرار داشته باشد. مخصوصا اگر این کندل در محل سطوح حمایتی معتبر تشکیل شود، اهمیت و قدرت آن دو چندان است. البته این نکته را به خاطر داشته باشید که هرگز نباید بر اساس یک کندل وارد معامله شوید.
دلیل اینکه کندل دوجی سنجاقک در سطوح حمایتی اهمیت بیشتری دارد، به مفهوم و رفتارشناسی این کندل بر میگردد. در این کندل، قیمت پس از باز شدن با سرعت و قدرت هرچه تمام توسط فروشندگان کاهش مییابد.
اما از آنجایی که نمودار در سطح حمایتی قرار دارد، عدهای از معاملهگران با حس جا ماندن از بازار و باور به اینکه قیمت برای ورود مناسب است، با عجله اقدام به خرید میکنند. این خرید عجولانه باعث افزایش قیمت ناگهانی میشود به طوری که قیمت در حدود قیمت باز شدن، بسته میشود.
همانطور که از نام این کندل پیداست، ظاهرش کاملا مشابه به صلیب است. کندل دوجی صلیب اینگونه شکل میگیرد که اولین و آخرین قیمت در یک نقطه قرار دارند. بیشترین قیمت کمی بالاتر از آنها و کمترین قیمت در نقطه دورتری تشکیل شده است.
در دوجیِ صلیب نسبت به دوجی سنجاقک، معاملهگران در سردرگمی بیشتری هستند زیرا این کندل افزایش و کاهش قیمت را داشته است.
این نوع دوجی از نظر رفتار شناسی، دقیقا مشابه کندل سنجاقک میباشد و نشانه کاهش میزان عرضه و قدرت گرفتن خریداران است. اگر این کندل در سطوح حمایتی مشاهده شود، اولین سیگنال جهت افزایش قیمت خواهد بود که باید در کنار سایر سیگنالها موردی استفاده قرار بگیرد.
کندل دوجی خنثی، بلاتکلیفی محض خریداران و فروشندگان و تعادل قدرت بین معاملهگران را نشان میدهد. در این کندل اولین و آخرین قیمت در یک نقطه هستند. کمترین و بیشترین قیمت نیز به فواصل تقریبا مساوی از اولین و آخرین قیمت دور هستند. به عبارت دیگر اگر ارتفاع سایه بالایی این کندل 2 درصد است، ارتفاع سایه پایینی کندل نیز باید حدود 2 درصد باشد تا دوجی خنثی را داشته باشیم.
این کندلها هم در سطوح مقاومت و هم در سطوح حمایت دیده میشوند، اما به یاد داشته باشید که دوجی خنثی هیچ سیگنال خاصی برای جهت حرکت قیمت را نشان نمیدهد و صرفا کاهش قدرت روند قبلی و یا استراحت موقت را بیان میکند.
به عنوان مثال اگر در نزدیکی سطوح مقاومتی دوجی خنثی را مشاهده کردید، نمیتوان آن را نشانهای برای کاهش قیمت دانست، زیرا ممکن است پس از این کندل نمودار مجددا به مسیر خود ادامه دهد.
عامل تعیین کننده جهت حرکت نمودار، معمولا کندل بعد از دوجی خنثی است. به عبارت دیگر اگر کندل بعد از دوجی صعودی بود و سیگنالها صعودی دیگری نیز در نمودار و اندیکاتورها مشاهده کردید، میتوان در جهت آن سیگنال صعودی وارد معامله شد.
کندل دوجی سنگ قبر، از آن رو به این اسم معروف است که ظاهری مانند سنگ قبر دارد و همچنین این کندل بیانگر فشار فروش و قدرت گرفتن فروشندگان است که به احتمال زیاد در آینده باعث کاهش قیمت خواهند شد.
این کندل زمانی معتبر است که در نزدیکی سطوح مقاومتی ایجاد شود. همچنین از نظر ظاهری و رفتار شناسی، دقیقا مخالف دوجی سنجاقک است. یعنی اولین، آخرین و کمترین قیمت در یک نقطه ایجاد میشوند ولی بیشترین قیمت در نقطه دورتری نسبت به سایر قیمتها قرار دارد.
در این کندل ابتدا خریداران مطابق روند قبلی قیمت را افزایش میدهند و با رسیدن نمودار به سطح مقاومتی، عدهای از معاملهگران به فکر برداشت سود میافتند. با فروش این معاملهگران قیمت کاهش پیدا کرده و در حوالی اولین قیمت، کندل بسته میشود.
حال که مهمترین کندلهای دوجی را میشناسیم، نوبت فراگیری استفاده از آنها در تحلیلها و معاملات است. اولین و مهمترین نکتهای که باید در نظر داشته باشید این است که هرگز تغییر روند، افزایش یا کاهش قیمت را نمیتوان فقط با مشاهده یک کندل یا الگوی کندلی تشخیص داد و در نتیجه این الگوها و کندلها باید در کنار سایر ابزارها و مفاهیم مانند اندیکاتورها، سطوح حمایت و مقاومت، واگراییها و … مورد استفاده قرار بگیرند. به مثالهای زیر دقت کنید .
بیشتر بخوانید: اندیکاتور RSI چیست؟ آموزش اندیکاتور RSI
در این مقاله شما کندل دوجی، دلیل شکل گیری، رفتار شناسی، انواع آن و نحوه معامله با آن را آموختید. در پایان لازم است مجددا تاکید شود که هرگز با کندلهای دوجی به تنهایی نباید معامله کرد زیرا این کندلها صرفا بلاتکلیفی و سردرگمی بازار را نشان میدهد.
اگر قصد استفاده از این کندلها در تحلیلهایتان را دارید، باید در نظر بگیرید که دوجیها را در کنار سایر سیگنالهای مثبت یا منفی مورد استفاده قرار بدهید و از سایر ابزارها تاییدیه بگیرید و سپس وارد معامله شوید.
مهندسی عمران خوندم و طی دوران تحصیل وارد بازارهای مالی شدم. کم و بیش 10 سالی هست که در بازارهای مالی فعالیت دارم و شغل اصلیم محسوب میشه و حدود 4 5 سالی هم میشه که با ...