راگ پول (Rug Pull) نوعی از کلاهبرداری است که در آن موسسان یک پروژه ارز دیجیتال و یا NFT، به طور ناگهانی پروژه را تعطیل و پولی را که سرمایه گذاران به پروژه تزریق کردند را برداشته و فرار میکنند. در این مطلب به طور مفصل به معرفی کلاهبرداری راگ پول میپردازیم و خواهیم دید که این نوع از کلاهبرداری چگونه اجرا میشود و آیا میتوان پیش از آن که دیر شود، پروژههای این چنینی را شناسایی و از آنها دوری کرد؟ با ما همراه باشید.
اصطلاح راگ پول از دو کلمه Rug به معنای فرش و Pull به معنای کشیدن تشکیل شده که ترجمه آن نزدیک به اصطلاح «زیر پا خالی کردن» در فارسی است. بنابراین از نام آن میتوان تصور کرد که کلاهبرداری راگ پول به چه معناست: قربانیان کلاهبرداری راگ پول به طور ناگهانی متوجه میشوند پروژهای که در آن سرمایه گذاری کرده بودند، تهی و پوشالی بوده و قرار نیست برای آنها سوددهی داشته باشد.
در کلاهبرداری راگ پول عاملان اصلی پروژه که اغلب با نام مستعار و یا نام جعلی فعالیت میکنند، پولهای سرمایه گذاران را دزدیده و به شکل ناگهانی ناپدید میشوند و زیر پای سرمایه گذاران را خالی میکنند یا به اصطلاح انگلیسی آن، فرش را از زیر پای سرمایه گذاران میکشند.
بیشتر بخوانید: کلاهبرداری پانزی چیست؟ چگونه پروژههای پانزی را تشخیص دهیم؟
در طراحی کلاهبرداری راگ پول، طمع و عدم آگاهی سرمایه گذاران هدف گرفته میشود. این نوع از کلاهبرداری چند مرحله دارد که باید به دقت طرحریزی شوند تا به نتیجه برسد:
در فاز ابتدایی کلاهبرداری راگ پول، کلاهبرداران یک پروژه ان اف تی (NFT) یا ارز دیجیتال را خلق میکنند که در ظاهر مشکلی ندارد و به نظر قابل اعتماد میرسد. آنها حتی برای این پروژه یک وب سایت و وایت پیپر هم میسازند و حتی حضوری فعال در شبکههای اجتماعی خواهند داشت.
سپس با کمک همین شبکههای اجتماعی، اینفلوئنسرها و فرومهای اینترنتی، به تبلیغ پروژه و بازاریابی برای آن میپردازند. در اغلب موارد این گونه به مخاطب القا میشود که شرکت در این پروژه فرصت زمانی محدودی دارد و بهتر است هر چه زودتر سرمایه خود را به پروژه تزریق کنند قبل از آن که دیر شود.
در فاز دوم این کلاهبرداری، توکنها برای فروش به عموم عرضه میشوند. این فروش میتواند در قالب عرضه اولیه کوین (ICO) و یا از طریق صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) صورت بگیرد. همزمان عاملین پروژه اقدام به دستگاهی استخر نقدینگی میکنند. این کار باعث میشود تا قیمت توکنها به شکل مصنوعی بالا برود و توهم میزان تقاضای زیاد برای توکن ایجاد شود.
وقتی که عاملین پروژه به وسیله فروش توکنها سرمایه مورد نظر خود را جذب کردند، به شکل ناگهانی پروژه را رها میکنند و پولها را به جیب میزنند. این همان جایی است که حقه راگ پول اجرا میشود و سرمایه گذاران پولهای خود را از دست رفته میبینند. چرا که با رها شدن پروژه و بیرون کشیدن پولها از استخر نقدینگی توسط کلاهبرداران، توکنهای مربوط به پروژه عملا بی ارزش میشوند و هیچ خریداری برای آنها وجود نخواهد داشت.
در اغلب موارد عاملین پروژه بعد از اجرای راگ پول هیچ اثری از خود به جا نمیگذارند و نمیشود آنها را ردگیری کرد. به همین دلیل قربانیان راگ پول اغلب کاری از دستشان بر نمیآید و تنها چیزی که دارند، توکنهایی است که زمانی با مبلغ بالا خریداری کرده بودند اما حالا ارزش آنها کاملا از بین رفته است.
بیشتر بخوانید: توکن اسکم چیست؟ نحوه تشخیص توکنهای کلاهبرداری
بازار ارزهای دیجیتال ویژگیهای ذاتی دارد که اگرچه در خیلی از موارد باعث رشد و توسعه این بازار شدهاند، اما در مواردی مثل همین راگ پول به نقطه ضعفی تبدیل شدهاند که کلاهبرداران میتوانند از آنها استفاده کنند. از جمله این عوامل که باعث شدهاند تا اجرای راگ پول در بازار کریپتو نسبتا رایج باشد، میتوان به این سه مورد اشاره کرد:
برای جلوگیری از راگ پول، آشنایی با نشانههای آن ضروری است. اگر در هر پروژهای این نشانهها را دیدید، بهتر است از سرمایه گذاری در آن پرهیز کنید و با دیده شک به آن بنگرید. از جمله نشانههای رایج در یک کلاهبرداری راگ پول عبارت هستند از:
بیشتر بخوانید: پروژه لاکسون چیست؟ آیا پروژه لاکسون کلاهبرداری است؟
در نهایت بهترین راهکار برای جلوگیری از راگ پول و حفظ سرمایه این است که خودتان تحقیقات لازم را پیش از هر گونه سرمایه گذاری انجام دهید و به راحتی به هر پروژه تازه تاسیسی اعتماد نکنید. در تحقیق راجع به یک پروژه، به ملاکهایی مانند اعضای تیم پروژه، تکنولوژی به کار رفته در آن، معتبر بودن وایت پیپر، اهداف پروژه و موارد این چنینی دقت کنید.
نبود شفافیت در هر یک از این بخشها یک زنگ خطر است که باید جدی گرفته شود. بسیاری از پروژههای معتبر برای آنکه اعتماد سرمایه گذاران را جلب کنند، پروژه خود را در معرض ارزیابیهای امنیتی توسط شرکتهای مستقل قرار میدهند. این کاری است که یک پروژه راگ پول هرگز انجام نخواهد داد و گواهیهای مربوط به آزمونهای امنیتی را یا ندارد و یا جعل میکند. علاوه بر اینها، اقداماتی مانند تنوع دادن به پورتفولیو و محدود کردن میزان سرمایه گذاری در پروژههای تازه تاسیس نیز میتواند به شما در جلوگیری از قربانی شدن در یک کلاهبرداری راگ پول کمک کند.
در این مطلب به طور مفصل بررسی کردیم که کلاهبرداری راگ پول چیست و چگونه میتواند باعث از دست رفتن سرمایه شما شود. راگ پول به نوعی از کلاهبرداری گفته میشود که در آن ابتدا با تبلیغات فراوان و دادن وعدههای دروغین، سرمایه هنگفتی جمع میشود و سپس به شکل ناگهانی این سرمایهها دزدیده شده و پروژه کاملا رها میشود. در این مطلب نشانههای هشداردهنده در خصوص راگ پول و راههای جلوگیری از آن را پوشش دادیم تا شما نیز بتوانید این نوع از کلاهبرداری را شناسایی کرده و از آن دوری کنید.
سارا سادات زینالی مدیر دیجیتال مارکتینگ هستم دارای مدرک کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات (گرایش کسب و کار الکترونیک) از دانشگاه الزهرا میباشم. من همیشه دنبال ...