الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال آموزش تحلیل تکنیکال
زمان مطالعه : 10 دقیقه

الگوهای کلاسیک به دو دسته ادامه‌دهنده و بازگشتی دسته‌بندی می‌شوند که در الگوهای ادامه‌دهنده، نمودار در راستای روند قبلی و در الگوهای بازگشتی بر خلاف روند قبلی حرکت خواهد کرد. یکی از مهم‌ترین الگوهای ادامه دهنده‌ی پر تکرار، مثلث‌ها هستند که به راحتی قابل شناسایی‌اند. در این مقاله قصد داریم تا الگوی مثلث را معرفی کرده، انواع آن را بشناسیم و نحوه معامله با آن را بیاموزیم.

الگوی مثلث چیست؟

الگوی مثلث یکی از آرایش‌های کندلی مختلفی است که در نمودارهای تکنیکال به کرات مشاهده می‌شود. تشکیل الگوی مثلث به معنای اصلاح و استراحت قیمت برای ادامه روند قبلی در آینده است. این الگو معمولا در دسته الگوهای ادامه‌دهنده قرار دارد به عبارت دیگر ابتدا باید روندی داشته باشیم، سپس نمودار وارد فاز اصلاح شده و الگوی مثلث شکل بگیرد و پس از آن مجددا نمودار در ادامه روند قبلی از مثلث خارج شده و حرکت کند.

دلیل تشکیل این الگو، این است که به دلیل برداشت سود برخی از معامله‌گران، قدرتِ روند قالب، کمی کاسته می‌شود. این اصلاح قیمت به صورت نوسان‌های کوچک بین دو خط همگرا دیده می‌شود که با گذر زمان این نوسانات کمتر شده و در نهایت شکلی مانند مثلث به خود می‌گیرند.

انواع الگوی مثلث

الگوهای مثلث در یک دید کلی به سه دسته مثلث‌های صعودی، نزولی و متقارن دسته‌بندی می‌شوند که تنها تفاوت‌شان در شکل ظاهری و محل قرارگیری سقف‌ها و کف‌ها است. خطوط سقف در الگوی مثلث به عنوان مقاومت و خطوط کف به عنوان حمایت در نظر گرفته می‌شوند.

مثلث صودی یا افزایشی

این نوع الگوی مثلث، اغلب در روندهای صعودی و در زمان اصلاح قیمت اتفاق می‌افتد. در این نوع الگو معمولا قله‌ها ثابت هستند اما کف‌های جدید نسبت به کف‌های قبلی بالاتر تشکیل می‌شوند. بالاتر تشکیل شدن کف‌ها نشان‌دهنده‌ این است که قدرت فروشنده‌ها (کسانی که سیو سود می‌کنند) کاسته شده یا خریداران قدرتشان افزایش پیدا کرده است.

این الگو برای تایید شدن نیاز دارد تا با کندل قوی و حجم معاملات بیشتر نسبت به گذشته، به سمت بالا شکسته شود. البته این الگو می‌تواند در یک روند نزولی نیز شکل بگیرد. از آنجا که در این الگو، کف‌های جدید بالاتر هستند (کاهش قدرت فروش یا افزاش قدرت خرید)، با دیدن این الگو در روند نزولی، دیگر نمی‌توان به این الگو به عنوان الگوی ادامه‌دهنده اعتماد کرد و ممکن است قیمت برخلاف روند قبلی حرکت کند.

مثلث نزولی یا کاهشی

الگوی مثلث نزولی، برخلاف مثلث صعودی، در روندهای نزولی تشکیل می‌شود. در این الگو محل شکل‌گیری کف‌ها ثابت است ولی سقف‌ها نسبت به سقف‌های قبل پایین‌تر شکل می‌گیرند. اگر این الگو در روند‌های صعودی شکل بگیرد، اعتبار خود را از دست می‌دهد و ریسک معامله به شدت بالا می‌رود.

در این الگو، نمودار باید با قدرت زیاد و حجم معاملات بالا خط حمایت را بشکند تا بتوان بر اساس آن معامله انجام داد. به عبارت دیگر تا زمانی که خط حمایتی این الگو نشکسته است نمی‌توان وارد معامله شد.

مثلث متقارن

مثلث‌های متقارن، ممکن است پس از روند نزولی و یا صعودی تشکیل شوند. نکته با اهمیت این است که این الگو می‌تواند هم به صورت ادامه‌دهنده و هم به صورت بازگشتی عمل کند. تنها تفاوت در این است که نمودار در چه روندی، کدام یک از خطوط حمایت یا مقاومت را می‌شکند. به عنوان مثال در روند صعودی اگر خط مقاومت شکسته شود، الگوی ادامه‌دهنده است و اگر خط حمایت را بشکند الگوی بازگشتی است.

در این الگو خطوط حمایت و مقاومت به یکدیگر نزدیک می‌شوند، یعنی سقف‌ها به تدریج پایین‌تر تشکیل می‌شوند و کف‌ها به تدریج بالاتر شکل می‌گیرند که نشان‌دهنده این موضوع است که خریداران و فروشندگان به یک اندازه قدرت دارند. به همین دلیل است که دقیقا مشخص نیست که این الگو ادامه‌دهنده است یا بازگشتی. زیرا هر لحظه ممکن است خریدار یا فروشنده جدید وارد شده و الگوی مثلث به سمت بالا یا پایین با حجم معاملات زیاد شکسته شود.

بنابراین، مهم‌ترین نکته در این الگو این است که صبر کنید تا یکی از خطوط حمایت یا مقاومت شکسته شود و پس از اطمینان و تایید شکست وارد معامله شوید.

معامله با الگوی مثلث

معامله با الگوهای مثلث تقریبا مشابه هم هستند. نقطه ورود پس از شکست خطوط حمایت یا مقاومت بوده و حد سود نیز به اندازه قاعده مثلث، پس از شکست است. حد ضرر هم معمولا کمی دورتر از آخرین سقف یا کف خواهد بود. در ادامه این موارد را با جزییات بیشتر بررسی خواهیم کرد.

نقطه ورود

مهم‌ترین عامل هر معامله‌ای نقطه ورود مناسب است. اگر نقطه ورود در محل غیر اصولی باشد، بالاجبار میزان حد ضررتان افزایش پیدا می‌کند. بنابراین باید نقاط ورود را با دقت ویژه‌ای انتخاب کرد. نقطه ورود در مثلث‌های صعودی پس از شکست خط مقاومت و در مثلث‌های نزولی پس از شکست خط حمایت است. در مثلث‌های متقارن نیز نقطه ورود پس از شکست هر یک از خطوط حمایت یا مقاومت خواهد بود.

نکته حیاتی این است که ورود بلافاصله بعد از شکست خطوط حمایت و مقاومت، ریسک بالایی دارد. زیرا ممکن است قیمت مجددا به محل قبل شکست بازگردد. برای کاهش این ریسک، می‌توان صبر کرد تا شکست تایید شود و در زمان برگشت نمودار به سمت خط روند شکست شده (پولبک به خط شکسته شده) وارد معامله شد.

البته ممکن است پس از شکست خط مقاومت یا حمایت، نمودار با قدرت حرکت کرده و هیچ پولبکی ایجاد نشود. در این صورت نباید هیجان زده شده و در هر نقطه‌ای وارد معامله شد، زیرا ریسک معامله به شدت بالا می‌رود. از طرفی به دلیل از دست دادن موقعیت معامله، درگیر حس سرزنش نیز نشوید، زیرا باعث می‌شود در دفعه بعد که این الگو را مشاهده کنید، با ریسک بالا وارد معامله شوید و اصل سرمایه‌تان را به خطر بیندازید.

حد ضرر

دومین عاملی که باید قبل از ورود به معامله مشخص کنید، میزان حد ضرر یا Stop loss است. دیدگاه کلاسیک، حد ضرر را بالاتر از آخرین سقف (در مثلث‌های نزولی) و پایین‌تر از آخرین کف (در مثلث‌های صعودی) قرار می‌دهد. این میزان حد ضرر، در دیدگاه مدرن نسبتا زیاد است. از همین رو، دیدگاه مدرن حد ضرر را بهینه‌تر در نظر گرفته و کمی دورتر از آخرین سطح پرایسی قرار می‌دهد. برای درک بهتر این موضوع به تصاویر زیر دقت کنید.

حد سود

حد سود و تارگت در الگوهای مثلث معمولا به اندازه قاعده مثلث از محل شکست خط حمایتی یا مقاومتی است. گاها نیز نمودار به تارگت مورد نظر نمی‌رسد. پس اگر حد سود را مقداری کمتر قرار دهیم منطقی به نظر می‌رسد. به عنوان مثال، قاعده مثلث حدود 30 درصد اختلاف قیمت دارد. حد سود را بین 20 تا 25 درصد قرار دهید.

مثال‌هایی از مثلث‌ها

انواع دیگر الگوی مثلث

دو نوع الگوی مثلث دیگر نیز وجود دارد که کمتر رایج هستند. یکی از آن‌ها،‌ الگوهای کنج‌ هستند. الگوی کنج بسیار شبیه مثلث‌ها هستند اما از نظر ظاهری کمی کشیده‌تر‌ند. این الگوها هم به عنوان الگوی بازگشتی و هم الگوی ادامه‌دهنده در نظر گرفته می‌شوند. نقطه ورود، حدضرر و حد سود دقیقا مشابه الگوی مثلث است.

الگوی مثلث دیگر، مثلث بازشونده یا پهن شونده (Expanding Triangle) است که نسبتا کمتر دیده می‌شود. از نظر ظاهری، الگوی مثلث متقارنی است که به صورت برعکس ترسیم شده است. یعنی خط مقاومت‌ به صورت صعودی و خط حمایت به صورت نزولی است. از نظر قوانین، نقاط ورود، حد سود و حد ضرر با سایر مثلث‌ها هیچ فرقی نمی‌کند.

این الگو اکثر اوقات به صورت الگوی بازگشتی عمل می‌کند. اما گاهی نیز دیده شده است که نقش الگوی ادامه‌دهنده را ایفا کرده است. پس می‌توان نتیجه گرفت که بازگشتی یا ادامه‌دهنده بودن این الگو بستگی به شکست حمایت یا مقاومت دارد. این الگو معمولا تعداد 5 تا 7 برخورد دارد اما گاها الگوهای مثلث بازشونده هم وجود داشته‌اند که 9 برخورد داشته‌اند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی انواع الگوی مثلث پرداختیم. مهم‌ترین نکته‌ای که باید در استفاده از این الگوها به آن توجه کنید، این است که الگوهای کلاسیک را باید در کنار سایر ابزارهای تحلیلی استفاده کنید.

در انتها، به نظر نویسنده برای ساده‌سازی مطالب، به دور از تمام نام‌گذاری‌ها و اشکال الگوهای مثلث، هرجا الگوی مثلثی از هر نوعی مشاهده کردید، منتظر شکست باشید. اگر نمودار در جهت روند قبلی از مثلث خارج شد، آن را الگوی ادامه‌دهنده در نظر بگیرید و اگر در خلاف جهت روند قبلی از مثلث خارج شد، آن را الگوی بازگشتی در نظر بگیرید و بر اساس آن معامله کنید.

مهم‌ترین نکته در استفاده از این الگو یافتن نقطه ورود مناسب است. نقطه ورود مناسب و کم ریسک زمانی است که نمودار از مثلث خارج شده و به خط شکسته شده پولبک بزند. هرچند می‌توانید با رعایت اصول مدیریت سرمایه در لحظه شکست نیز وارد معامله شوید، اما این نوع ورود، ریسک بالایی دارد و ممکن است به راحتی حد ضرر شما را فعال کند.

پرسش و پاسخ

از دید تحلیل کلاسیک، مثلث‌ها الگوهای ادامه‌دهنده هستند. اما مثال‌های فراوانی نیز وجود دارد که مثلث‌ها به عنوان الگوهای بازگشتی نیز عمل کرده‌اند. اما اگر از منظر آماری به ماجرا بنگریم، در 60-70 درصد مواقع، مثلث‌ها به صورت الگوهای ادامه‌دهنده نقش بازی می‌کنند.
خیر. اگر بخواهیم پاسخ دقیق‌تری به این سوال بدهیم، باید بگوییم که تارگت قاعده مثلث، به عنوان هدف اول در نظر گرفته می‌شود. اهداف بعدی مقاومت‌های پیش روی قیمت هستند. یعنی اگر نمودار از مثلثی خارج شد و با قدرت زیاد به سمت تارگت قاعده مثلث حرکت کرد، می‌توان انتظار داشت که نمودار به سطوح بالاتر نیز برسد. در چنین شرایطی سیو سود در تارگت اول منطقی به نظر می‌رسد. مثلا بهتر است سرمایه اولیه را در تارگت 1 خارج کرد و الباقی را برای تارگت‌های بعدی نگه داشت.
محسن امیری

مهندسی عمران خوندم و طی دوران تحصیل وارد بازارهای مالی شدم. کم و بیش 10 سالی هست که در بازارهای مالی فعالیت دارم و شغل اصلیم محسوب میشه و حدود 4 5 سالی هم میشه که با ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *