ارز دیجیتالیکی از ویژگی‌های مهم دنیای ارزهای دیجیتال، نوسانات قیمتی این دارایی‌ها می‌باشد و این نوسانات نیز بسیار شدید می‌باشند. حتی گاهی ممکن است در چند دقیقه یا چند ساعت نوسانات چند ده درصدی را در این بازار شاهد باشیم. این نوسانات می‌توانند برای معامله‌گران روزانه جذاب باشند.
اما استفاده از این نوسانات نیازمند مبنایی نیز می‌باشد. مبنایی که بتوان از آن براساس صعودها و نزول‌های بازار سود به‌دست آورد. علاوه بر این، وجود ارزهای دیجیتال صرفا به‌منظور ایجاد یک بازار برای معامله‌گران نیست. به‌عنوان مثال بیتکوین به‌منظور ایجاد یک سیستم پرداخت همتا‌به‌همتا ایجاد شده است. اما آیا می‌توان از بیتکوین با توجه به نوسانات آن در پرداخت‌های روزمره استفاده کرد؟ کاهش قیمت یک ارز پس از دریافت آن در ازای ارائه یک محصول، ضرر بزرگی به‌حساب میآید.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
به بیان ساده، به ارزی که قیمت آن معمولا ثابت است و به‌تقریب می‌توان گفت نوسانی ندارد، استیبل‌کوین یا ارزِ پایدار می‌گویند. این ارزهای پایدار می‌توانند معادل یک ارز، دارایی و یا کالای دیگری باشند. زمانی‌که می‌گوییم یک استیبل‌کوین ارزشی یک به یک با دلار آمریکا دارد، به این معناست که قیمت این ارز به دلار آمریکا اصطلاحا میخکوب یا peg شده است.
به دلیل شهرت و کاربرد گسترده دلار آمریکا که در بسیاری از بازارهای معاملاتی نیز استفاده میشود، استیبل‌کوین‌هایی که معادل دلار آمریکا هستند نیز مبنای معاملات در بازار ارزهای دیجیتال هستند و معامله‌گران بر مبنای آن‌ها از نوسانات سایر ارزها سود می‌برند. همچنین ارائه خدمات و دریافت مبالغ به‌صورت ارزهای پایدار نیز راه‌حلی مناسب برای جلوگیری از ضررهای ناشی از نوسانات ارزها می‌باشد.
ارزهای پایدار برای حفظ ارزش پایدار و ثابت خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
یکی از روش‌های مورد استفاده سازندگان این ارزهای پایدار، نگهداری ذخایری از ارزهای فیات همچون دلار آمریکا و یورو می‌باشد. درواقع، این ذخایر، نقش پشتوانه‌ای را برای این ارزهای دیجیتال ایفا می‌کنند. به‌این شکل که به ازای هر عدد از ارز پایدار، یک واحد از ارز فیات مدنظر نگهداری و ذخیره میشود.
یکی دیگر از روش‌های ایجاد پشتوانه برای ارزهای پایدار، استفاده از سایر رمزارزها به‌جای ارزهای فیات می‌باشد. این پشتوانه می‌تواند یک ارز پایدار دیگر مانند USDT یا USDC باشد و یا می‌تواند شامل ارزهای معتبری همچون بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) باشد.
سازندگان ارزهای پایدار ممکن است صرفا از ارزهای فیات یا رمزارزها به عنوان پشتوانه استفاده نکنند. بلکه در کنار آن‌ها از انواع خاصی از کالاها و دارایی‌ها مانند طلا، نقره، املاک و مستغلات و ... نیز استفاده و در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند تا رزروهای خود را تقویت کنند.
این الگوریتم‌ها، وظیفه حفظ ثبات قیمت ارز پایدار را برعهده دارند. عملکرد آن‌ها کمی پیچیده است. اما به بیان ساده، هنگامی که قیمت استیبل‌کوین به زیر قیمت مدنظر برسد، الگوریتم عرضه استیبل‌کوین‌های در گردش را کاهش می‌دهد. این کار معمولا با خرید مجدد یا سوزاندن کوین‌های موجود و کاهش عرضه در گردش به دست میآید. با کاهش عرضه، هدف الگوریتم ایجاد کمبود است که به طور بالقوه باعث افزایش قیمت استیبل‌کوین میشود.
در مقابل، اگر قیمت استیبل‌کوین بالاتر از قیمت مدنظر شود، الگوریتم عرضه استیبل‌کوین‌ها را افزایش دهد. این امر می‌تواند با ایجاد و انتشار کوین‌های جدید انجام شود. هدف الگوریتم با افزایش عرضه، پاسخگویی به تقاضای استیبل‌کوین و تثبیت قیمت است.
دای یک ارز پایدار غیرمتمرکز است که بر روی بلاک‌چین اتریوم عمل می‌کند. این رمزارز توسط MakerDAO، یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) ایجاد و نگهداری میشود که از قراردادهای هوشمند برای مدیریت استیبل‌کوین دای استفاده می‌کند.
برخلاف بسیاری از استیبل‌کوین‌ها که از رزروهای فیات استفاده می‌کنند، دای از رزروهای رمزارزی به عنوان مکانیسم خود برای حفظ ثبات قیمت استفاده می‌کند. طبق وایت‌پیپر دای، https://makerdao.com/en/whitepaper/#collateral-assets، برای تولید دای، پروتکل Maker هر دارایی مبتنی بر اتریوم را که توسط دارندگان MKR تایید شده باشد، به عنوان وثیقه می‌پذیرد.
سیستم MakerDAO از الگوریتم‌هایی برای نظارت بر قیمت رمزارز استفاده می‌کند و عرضه این استیبل‌کوین را بر این اساس تنظیم می‌کند تا قیمت ثابت 1 دلار برای هر دای حفظ کند. این همانند الگوریتم‌هایی است که در بخش قبلی توضیح دادیم و وظیفه آن‌ها حفظ ثبات قیمت براساس تنظیم عرضه و تقاضا است.
درحال حاضر، تتر (USDT) شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین ارز پایدار در بازار ارزهای دیجیتال است. این ارز در سال 2014 راه‌اندازی و توسط شرکت Tether Limited، شرکتی که تحت نهادهای مختلف فعالیت می‌کند، منتشر شد.
هدف تتر حفظ پیوند 1:1 با دلار آمریکا است، به این معنی که هر توکن USDT قرار است نماینده یک دلار آمریکا باشد. این ثبات از طریق مکانیزمی به نام وثیقه فیات یا همان ذخایر دلار به دست میآید. تتر ادعا می‌کند که برای هر توکن USDT در گردش معادل یک دلار آمریکا ذخیره دارد.
تتر در ابتدا ادعا می‌کرد که هر توکن USDT به طور کامل توسط دلارهای واقعی آمریکا پشتیبانی میشود، اما این شرکت در ادعاهای خود تجدید نظر کرده است. تتر اکنون بیان می‌کند که ذخایر ممکن است علاوه بر دلار آمریکا، دارایی‌های دیگری مانند معادل‌های نقدی و سایر اشکال اوراق بدهی را نیز شامل شود. برای مشاهده درصد دقیق موارد تشکیل‌دهنده رزروهای تتر می‌توانید به سایت https://tether.to/en/transparency/#reports مراجعه کنید.
USD Coin (USDC) یک ارز پایدار است که به دلار آمریکا متصل است و بر روی بلاک‌چین اتریوم کار می‌کند. این رمزارز در سال 2018 راه‌اندازی شد و توسط شرکت مالی Circle منتشر شد.
USDC توسط ذخایری از دلار آمریکا که در حساب‌های جداگانه نگهداری میشود، پشتیبانی میشود و به‌طور منظم توسط یک شرکت حسابداری شخص ثالث به‌نام Grant Thornton LLP برای اطمینان از شفافیت و پاسخگویی حسابرسی میشود. درنتیجه می‌توان گفت USDC نیز مانند USDT با استفاده از رزروهای فیات، پشتیبانی میشود.
USDC به دلیل شفافیت و انطباق با مقررات محبوبیت پیدا کرده است. Circle مجوزهایی را از نهادهای نظارتی مختلف از جمله وزارت خدمات مالی ایالت نیویورک (NYDFS) دریافت کرده است تا اطمینان حاصل کند که USDC با الزامات نظارتی مطابقت دارد. با مراجعه به آدرس https://www.circle.com/en/transparency می‌توان مقادیر USDC ذخیره‌شده و درگردش را مشاهده کرد.
با وجود کاربرد فراوان این ارزهای پایدار باید مشکلات مرتبط را هم درنظر گرفت. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات ارزهای پایدار مسئله تمرکز است. USDT،USDC، و BUSD استیبل‌کوین‌هایی هستند که تا حد زیادی متمرکز هستند و توسط سازمان‌های مربوطه کنترل می‌شوند. این سازمان‌ها اختیار دارند در صورت الزامات قانونی یا نظارتی، وجوه کاربران را مسدود یا کنترل کنند.
رمزارز DAI اما به‌خودی خود متمرکز نیست. زیرا توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) به نام MakerDAO ایجاد میشود. اما از آنجایی که قسمت زیادی از رزروهای این استیبل‌کوین توسط سایر استیبل‌کوین‌ها مانند USDT و USDC تامین میشود، وابستگی برای این رمزارز پایدار نسبت به ارزهای پایدار متمرکز ایجاد میشود.
به‌طور کلی، استیبل‌کوین‌ها یکی از اجزای مهم دنیای ارزهای دیجیتال هستند. هدف اصلی این ارزها ایجاد مصونیت نسبت به نوسانات دائمی و شدید بازار می‌باشد. همچنین با ارزهای پایدار مختلفی همچون USDT،USDC و DAI آشنا شدیم که هرکدام روشهایی برای حفظ ارزش پایدار و یک به یک با دلار آمریکا را به‌کار می‌برند که این ذخایر از دارایی‌های متفاوتی از جمله دلارهای آمریکا، ذخایر رمزارزی، فلزات باارزش و املاک و مستغلات هستند. علت اینکه این ذخایر از دارایی‌های متفاوتی تشکیل شده‌اند، کاهش ریسک و سرمایه‌گذاری برای افزایش ارزش این ذخایر می‌باشد.
همچنین، آموختیم که بسیاری از این ارزها ماهیت متمرکز دارند. به‌همین دلیل، برای استفاده از این رمزارزها باید عواقب احتمالی را نیز درنظر گرفت.
تقریبا در سال 98 با ارزهای دیجیتال آشنا شدم و تنها چیزی که ازش می‌دونستم فقط ترید بود؛ تقریبا مثل همه کسایی که برای اولین بار با این حوزه آشنا میشن. اما هرچه بیشتر تو ...
