ظهور بیتکوین در سال 2009، چنان انقلابی در حوزه امور مالی به وجود آورد که تا مدتها هر زمان که در مورد ارزهای دیجیتال صحبتی به میان میآمد، نام بیتکوین میدرخشید. اما حوزه کریپتو، تنها به خلق بیتکوین محدود نشد و بعد از آن، لیست رو به رشدی از رمزارزها به وجود آمد تا به عنوان جایگزینی برای بیتکوین عمل کنند. به طوری که هر ارز دیجیتال دیگری غیر از آن، آلتکوین لقب گرفت. اصطلاح آلتکوین، از آن زمان ماندگار شد؛ اگرچه که به معنای واقعی کلمه رقبای بسیار جدی برای این ارز دیجیتال پیشرو وجود دارد که ویژگیهای منحصر به فردتری را ارائه میکنند. این مقاله در رابطه با آلتکوین، نحوه عملکرد و برخی از انواع آن نوشته شده است. اگر میخواهید در مورد این موضوعات بیشتر بدانید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست؟
در یک مقطع زمانی، بیتکوین تنها سکه رمزنگاری شده بود. در همان سالهای اولیه پیدایش بیتکوین، این رمزارز چنان بر این حوزه تسلط داشت که هر ارز دیگری نسبت به بیتکوین تعریف میشد. در واقع در هنگام تقسیمبندی رمزارزها، دو دسته بیشتر وجود نداشت:
واژه آلتکوین، ترکیبی از دو کلمه Alt و Coin است. Alt؛ برگرفته از کلمه Alternative است که به معنای «جایگزین» میباشد و کوین نیز دلالت بر ارزهای دیجیتال دارد. بدین ترتیب به هر ارز دیجیتال دیگری به غیر از بیتکوین، آلتکوین گفته میشود. بر اساس این تعریف، رمزارزهایی همچون LINK ،USDC ،SOL ،BNB ،LTC ،UNI و غیره جزو آلتکوینها محسوب میشوند.
با این حال، برخی از افراد معتقدند که هر ارز دیجیتال به غیر از بیتکوین و همچنین اتریوم در دستهبندی آلتکوین قرار میگیرد؛ چراکه بیشتر ارزهای دیجیتال از شبکههایی به وجود آمدند که فورکی از شبکههای اتریوم و بیتکوین هستند و یا توکنهایی مبتنی بر شبکه اتریوم میباشند.
بعضی از آلتکوینهای اولیه با هدف بهبود برخی از ویژگیهای بیتکوین مانند سرعت پایین پردازش تراکنش و مصرف زیاد انرژی برق پا به عرصه گذاشتند. اما توسعهدهندگان بیشتر آلتکوینهای اخیر، اهداف و کاربردهای متنوعی را برای این ارزهای دیجیتال در نظر گرفتهاند. در سالهای اولیه رمزارز، این نوع تعریف از آلتکوینها شاید به نظر منطقی میرسید، زیرا بیتکوین بیشتر توجه بازار را به خود اختصاص میداد. اما امروزه، اینکه حوزه ارزهای دیجیتال را با عنوان «بیتکوین و هر چیز دیگری» تعریف کنیم، چندان صحیح و منطقی نیست.
همانطور که گفتیم، به ارزهای دیجیتالی که پس از بیت کوین؛ اولین و قدیمیترین رمزارز جهان، پدید آمدهاند، اصطلاحا آلت کوین گفته میشود. البته قبل از بیت کوین، نمونههای دیگری از ارزهای دیجیتال همچون B-Money و Bit Gold به وجود آمده بودند؛ اما هیچ کدام از آنها موفق به جذب کاربر نشدند و نتوانسته بودند جای پای خودشان را در بازارهای مالی محکم کنند. دامنه اینترنتی بیت کوین bitcoin.org در آگوست 2008 ثبت و در 31 اکتبر همین سال، وایت پیپر آن نیز توسط ساتوشی ناکاماتو منتشر شد. در اوایل سال 2009، نرمافزار بیت کوین، برای اولین بار در دسترس عموم قرار گرفت. موفقیت بیت کوین، زمینهساز پیدایش ارزهای دیجیتال دیگر شد.
Namecoin؛ اولین آلتکوینی است که در آپریل 2011 و در واقع سه سال پس از ظهور بیتکوین راهاندازی شد. این رمزارز، توکن بومی شبکهای با همین نام است که از شبکه بیتکوین فورک شده است و حداکثر عرضهی آن، همانند بیتکوین 21,000,000 واحد است. این شبکه با هدف تمرکززدایی ثبت دامنه و ترویج آزادی بیان معرفی شد. در ماه اکتبر همین سال، لایتکوین نیز بر اساس فورکی از بیتکوین ایجاد شد و عنوان دومین آلتکوین را از آنِ خود کرد. به ارز لایت کوین (LTC) لقب «نقره» و به بیت کوین نیز لقب «طلا» در بازار ارزهای دیجیتال دادهاند. جالب است بدانید که میانگین زمان تولید بلاک در بیت کوین، 10 دقیقه است و این در حالی است که این میزان برای شبکه لایت کوین تقریبا 2.5 دقیقه است.
آلتکوینها نیز همانند بیتکوین بر اساس تکنولوژی بلاکچین کار میکنند. بلاکچین یک دفتر کل عمومی توزیع شده و غیرمتمرکز است که تراکنشها در آن تایید و ثبت میشود. این دفتر که به آن لجر نیز میگویند، یک زنجیره از بلاکهای حاوی داده است. این بلاکها برای تایید و سپس افزوده شدن به زنجیره باید تایید و یا به عبارتی به اجماع اعضای شبکه برسند.
آلتکوینها ممکن است خودشان دارای بلاکچین اختصاصی باشند. مثل رمزارز آدا (ADA) یک آلتکوین است که تراکنشهای مربوط به آن در بلاکچین کاردانو (Cardano) انجام میپذیرد. اما برخی از آلتکوینها، در بلاکچینهای موجود اجرا میشوند. میتوان ارز دیجیتال لینک (Link) را به عنوان نمونه نام برد که خودش بلاکچین اختصاصی ندارد و بر روی شبکه اتریوم و دیگر شبکهها راهاندازی شده است.
بلاک چینها برای مدیریت غیرمتمرکز خود به الگوریتمهای اجماع نیاز دارند. الگوریتمهای اجماع؛ پروتکلهایی هستند که امکان اجماع بین اعضای جامعه را فراهم میکنند تا از این طریق، یکپارچگی و امنیت شبکه حفظ شود. الگوریتم اثبات کار، اثبات سهام و اثبات سوزاندن از جمله الگوریتمهای موجود در دنیای بلاکچینها هستند.
شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که هدف از به وجود آمدن آلت کوینها چه بوده است؟ آلت کوینها اساسا با هدف ارائه راه حلی برای محدودیتهای فنی و کاربردی بیت کوین ظهور پیدا کردند. برخی از آنها نوآوریهایی از نظر سرعت، هزینه و کارایی برای کاربران به ارمغان آوردهاند. هر آلت کوین ممکن است با هدف متفاوتی از دیگر ارزهای دیجیتال راهاندازی شده باشد. به طور مثال، استیبل کوینها، ارزهای حریم خصوصی، ارزهای حاکمیتی و یا میم کوینها همگی جزو آلت کوینها هستند و هر کدام از آنها، اهداف منحصر به فردی را دنبال میکنند و قابلیتهای متنوعی را برای جامعه ارزهای دیجیتال ارائه میدهند.
آلتکوینها، انواع مختلفی دارد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
استیبل کوینها رمزارزهایی هستند که برای ثابت نگه داشتن قیمت نسبت به یک دارایی دیگر طراحی شدهاند. برخی از استیبلکوینها به دلار آمریکا پیونده خوردهاند و اصطلاحا به این ارز فیات پگ (Pegged) شدهاند. از جملهی این استیبلکوینها میتوان به USDT یا تتر و USDC اشاره کرد. صادرکنندههای این استیبلکوینها معمولا سعی میکنند تا با نگهداری ذخایری از داراییها، قیمت هر واحد از استیبلکوین خودشان را تقریبا برابر با 1 دلار آمریکا ثابت یا پایدار نگه دارند. استیبلکوینهای الگوریتمی نیز وجود دارند که پشتوانه آنها ارزهای دیجیتال هستند و مکانیزم ثابت نگه داشتن قیمت آنها، از طریق الگوریتم و یا مجموعهای از قراردادهای هوشمند انجام میشود.
این نوع از ارزهای دیجیتال در شبکههایی بر پایه الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) و از طریق پروسهای به نام ماینینگ تولید و به بازار عرضه میشوند. ماینرها باید یک تابع هش را بارها و بارها تکرار کنند تا بتوانند به یک عدد نانس صحیح برای تولید بلاک دست پیدا کنند. مسلما، اولین ماینری که زودتر از سایرین موفق به پیدا کردن این عدد طلایی شود، صلاحیت تولید بلاک و دریافت پاداش در قبال آن را به دست میآورد. بخشی از این پاداش، همان واحدهای جدیدی از رمزارز است که همزمان با استخراج بلاک، مینت (ضرب) یا تولید میشود.
از جمله آلتکوینهای مبتنی بر استخراج میتوان به دوجکوین (DOGE)، لایتکوین (LTC)، بیتکوین کش (BCH)، مونرو (XMR) و اتریوم کلاسیک (ETC) اشاره کرد. از آنجایی که بیتکوین، یک ارز دیجیتال مبتنی بر ماینینگ یا استخراج است؛ ماینینگ اولین روش مورد استفاده برای پردازش تراکنشها و ایجاد تورم (افزایش عرضه به بازار) محسوب میشود. با این حال، یکی از انتقادهایی که به این روش وارد است، مصرف زیاد انرژی آن است. در نقد و بررسی چالشهای پیش روی بیت کوین در رسانه بلاکپست، پرمصرف بودن شبکه بیت کوین را مورد نقد و بررسی قرار دادهایم.
برخلاف رمزارزهای مبتنی بر استخراج، رمزارزهایی وجود دارند که بر اساس پروسهای به نام استیکینگ تولید میشوند. استیکینگ به فرایند سهامگذاری ارزهای دیجیتال برای دریافت پاداش گفته میشود که این پاداش در اغلب موارد، همان رمزارزهای جدیدی است که به میزان عرضه آن افزوده میشود. استیکینگ ممکن است در شبکههایی بر پایه الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) و برای حفظ امنیت شبکه و همچنین تولید رمزارزهای جدید استفاده شود.
با این حال، توکنهایی وجود دارند که دارای شبکه اختصاصی نیستند، اما تورم آنها از طریق فرایند استیکینگ تعیین و حاصل میشود. پیشنهاد میکنیم مقاله «استیکینگ چیست؟» در این رسانه را مطالعه کنید.
اگر بخواهیم چند نمونه برای این نوع آلتکوینها معرفی کنیم، میتوانیم توکنهایی همچون آولانچ (AVAX)، کاردانو (ADA)، سولانا (SOL)، پولکادات (DOT) و هکس (HEX) را نام ببریم.
توکنهای حاکمیتی؛ رمزارزهایی هستند که به دارندگان آنها، حق رایدهی اعطا میکنند تا آنها بتوانند در آینده این پروژهها تاثیرگذار باشند. در اکثر این موارد، این توکنها برای شما این امکان را فراهم میکنند تا در مورد پروپوزالها یا طرحهای پیشنهادی رای بدهید یا حتی خودتان یک پروپوزال ایجاد کنید. این امر به غیرمتمرکزشدن یک پروژه رمزارزی کمک میکند؛ چرا که تمام هولدرهای آن رمزارز، حق اظهار نظر دادن دارند و تصمیمات توسط یک نهاد متمرکز اتخاذ نمیشوند.
هرچند در این میان پروژههایی وجود دارند که عمده توکنهای پروژه یا همان توکنهای حاکمیتی در اختیار بنیاد این پروژهها قرار دارد و عملا عمده رایها در دستان آنها است. این مساله خلاف هدف تمرکززدایی این پروژهها است. اغلب توکنهای حوزه دیفای (DeFi)، نقش توکنهای حاکمیتی را نیز بازی میکنند. به عنوان مثال، توکن Sushi، توکن بومی پروژه سوشیسواپ است که برای رایدهی در پروپوزالهای آن نیز استفاده میشود.
میمکوینها همانطور که از نامشان پیداست رمزارزهایی هستند که عمدتا از میمهای اینترنتی یا ترندهای شبکههای اجتماعی الهام گرفتهاند. اغلب میمکوینها توسط سازندگان آنها یا از طریق سلبریتیها در شبکههای اجتماعی تبلیغ میشوند تا با ایجاد هایپ و فضاسازی پیرامون آن، قیمت را افزایش دهند. به همین دلیل، این گونه رمزارزها ممکن است نوسانهای زیادی را تجربه کنند.
اولین میمکوین، دوجکوین (Dojecoin) است که در سال 2013 ایجاد شد. ایلان ماسک یکی از شخصیتهای معروفی بود که متهم به دستکاری و بازی با قیمت دوجکوین از طریق توییتهای خود شد.
چندین ویژگی وجود دارد که آلت کوینها و بیت کوین را از یکدیگر متمایز میکند:
در حالی که عمدتا بیت کوین را با عنوان طلای دیجیتال یا ابزاری برای ذخیره ارزش میشناسند، آلت کوینها طیف گستردهای از قابلیتها و کاربردها را ارائه میدهند. در بخش زیر، به تعدادی از مهمترین کاربردهای مطرح شده برای آلت کوینها میپردازیم:
آلت کوینهایی مانند اتریوم (ETH)، کاردانو (ADA) و سولانا (SOL) امکان توسعه قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز را در بلاکچینهای مربوطه خود فراهم میکنند. این قراردادها، توافقات از پیش تعیین شده را بدون وجود یک واسطه اجرا میکنند و درها را به روی طیف گستردهای از برنامههای کاربردی همچون صرافیهای غیرمتمرکز باز میکنند. در واقع، بلاکچینهای این آلت کوینها به عنوان بستر یا زیرساختی برای پیادهسازی قراردادهای هوشمند و DAppsها عمل میکنند.
آلت کوینهایی همچون مونرو (XMR) و کش (DASH) از تکنیکهای رمزنگاری پیشرفتهای استفاده میکنند تا تراکنشهای خصوصی را امکان پذیر کنند. این پروژهها، جزئیات تراکنشها و هویت کاربران را مخفی میکنند. کاربردهای دنیای واقعی آنها شامل حفاظت از حریم خصوصی مالی و تسهیل تراکنشهای محرمانه به خصوص برای کاربرانی که در کشورهایی با قوانین سختگیرانه و محدودکننده مالی زندگی میکنند، میباشد.
آلتکوینی مانند فایل کوین (FIL) بر ایجاد یک شبکهی بلاک چینی که از لحاظ مصرف انرژی کارآمد و سازگار با محیط زیست هستند، تمرکز دارد. این پروژه، از مکانیسمهای اجماع نوآورانهای برای به حداقل رساندن مصرف انرژی و در عین حال ارائه راهحلهای ذخیرهسازی غیرمتمرکز داده استفاده میکند.
مقیاسپذیری یا به عبارتی افزایش تعداد تراکنشهای پردازش شده، یکی از دغدغههای مهم برای شبکههای بلاکچینی است. آلت کوینهایی همچون سولانا (SOL) وجود دارد که بلاکچین آن بر روی بهبود توان پردازشی تراکنشها تمرکز دارد. هرچند، این پروژه برای افزایش مقیاسپذیری، امنیت و تمرکززدایی را قربانی کرده است.
برای خرید آلت کوینها میتوانید از صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز استفاده کنید.
در ابتدا لازم است با تحقیق کافی، یک صرافی متمرکز معتبر پیدا کنید و پس از احراز هویت، سرمایه ریالی خودتان را به آن واریز کنید. سپس، اگر آلت کوین مورد نظر شما در صرافی لیست شده باشد، شما میتوانید مستقیما ریال را با آن مبادله کنید. فراموش نکنید که پس از خرید هر رمزارزی از صرافی باید آن را به کیف پول شخصی خودتان منتقل کنید.
از آنجایی که بسیاری از صرافیهای شناخته شده خارجی به کاربران ایرانی خدمات ارائه نمیدهند، بهتر است از یک صرافی مطمئن داخلی برای خرید رمزارز خودتان استفاده کنید.
شما میتوانید سرمایه ریالی خودتان را به تتر، اتریوم یا هر رمزارز دیگری تبدیل کنید و پس از انتقال آن به کیف پول شخصی خودتان، از یک صرافی غیرمتمرکز استفاده کنید. برای این منظور، شما باید کیف پول خودتان را به یک صرافی غیرمتمرکز متصل کنید. لازم به ذکر است که برای استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز، کیف پول شما باید حاوی مقداری از رمزارز بومی شبکهای که میخواهید در آن تراکنش خودتان را انجام دهید، باشد.
اگر رمزارز شما در کیف پول شخصی شما قرار دارد، باید آن را به حساب خودتان در یک صرافی متمرکز منتقل و سپس اقدام به فروش و تبدیل آن به ریال کنید. از این رو، لازم است شما آدرس واریز رمزارز موردنظر خودتان در صرافی را کپی و در قسمت برداشت کیف پول، جایگذاری کنید.
برخی از آلت کوینها نوآوریهای خاص و قابلیتهای منحصر به فردی را با خود به ارمغان میآورند. این آلت کوینها پتانسیل ایجاد تحول در امور مالی سنتی را دارند و میتوانند آینده دنیای کریپتو را شکل دهند. پروژههای خوب میتوانند محدودیتها و نواقص دیگر ارزهای دیجیتال را بهبود ببخشند.
آلت کوینها، سبد سرمایهگذاری شما را متنوع میسازند. در واقع، در حالی که بیت کوین و اتریوم بر بازار تسلط دارند، سرمایهگذاری در پروژههای کوچکتر به شما این امکان را میدهد که ریسک خود در داراییهای مختلف را توزیع کنید. این امر میتواند تاثیر یک رمزارز با عملکرد ضعیف را بر روی کل سبد سرمایهگذاری شما کاهش دهد.
سرمایه گذاری به موقع در برخی از آلت کوینها که از زیرساخت خوبی برخوردار هستند، پروژههای آیندهداری محسوب میشوند و از همه مهمتر دارای یک جامعه حامی و پویا هستند، میتوانند سودآوری قابل توجهی برای کاربران خود به همراه بیاورد. البته به یاد داشته باشید که برای سرمایهگذاری بر روی هر ارز دیجیتالی باید به دقت در مورد آن تحقیق کنید و مفاهیم ارزهای دیجیتال و اصول روانشناسی معاملهگری در این بازار را بیاموزید. بازار کریپتو به همان اندازه که هیجانانگیز است، غیرقابل پیشبینی نیز میباشد. بنابراین، فقط به اندازهای سرمایهگذاری کنید که توانایی از دست دادن آن را دارید.
آلت کوینها در مقایسه با رمزارزهای پایه همچون بیت کوین و اتریوم بیشتر مستعد آسیبپذیری در کد یا هک میباشند. باید در رابطه با پروژههای کمتر شناخته شده احتیاط کنید.
فضای کریپتو مملو از پروژههایی است که نتوانستند به وعدههای خود عمل کنند و یا بدون ارائه هیچ فناوری و نوآوری خاصی راهاندازی شدهاند. پروژههای بیشماری در تاریخ ارزهای دیجیتال وجود داشتند که سر و صدای زیادی به پا کرده و حتی شاهد رشدهای قیمتی سرسامآوری نیز بودند. اما متاسفانه بسیاری از آنها نتوانستند موفقیت دوامداری را رقم بزنند یا موفق به جذب کاربر شوند و در نهایت مجکوم به شکست شدند.
حجم معاملات برای آلت کوینهای کوچکتر معمولا کمتر از ارزهای دیجیتال شناختهشدهتری همچون بیت کوین است. بنابراین، خرید و فروش میزان قابل توجهی از این آلت کوینها میتواند به مسالهای چالشبرانگیز تبدیل شود.
مسلما میزان محبوبیت و پذیرشی که جامعه نسبت به بیت کوین دارد، قابل مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال نیست. در هر حال، بیت کوین عمر طولانی دارد و از زمان راهاندازی از امنیت قابل توجهی برخوردار بوده است. به نظر میرسد، پروژههای دیگر هنوز راه زیادی برای رسیدن به نرخ پذیرش بیت کوین در پیش رو دارند.
برخی از آلت کوینها را میتوان همچون یک استارتاپ در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال در نظر گرفت. مانند هر سرمایهگذاری در استارتآپها، سرمایهگذاری در آلتکوینها نیز خطرات خود را به همراه دارد. نوسانات بازار، چالشهای نظارتی و ماهیت نوپای این فناوری به این معنی است که سرمایهگذاران باید با احتیاط پیش بروند، تحقیقات کاملی انجام دهند و سرمایهگذاریهای خود را متنوع کنند تا زیانهای احتمالی را کاهش دهند. با این حال، یک آلت کوین با زیرساخت خوب و تیم توسعه دهنده قوی که از یک جامعه پویا، وفادار و فعال برخوردار باشد، میتواند خطرات کمتری را به دنبال داشته باشد و برای سرمایهگذاری، گزینه امنتری محسوب شود.
برای اینکه قابل اعتمادترین آلت کوینها را پیدا کنید باید وایت پپیر پروژهها، نقد و بررسیها در مورد آنها، فعالیتهای جامعه ارزها در شبکههای اجتماعی را بررسی و ارزیابی کنید که:
پاسخ به این سوالات میتواند تا حد زیادی به شما کمک کند که یک پروژه کاربردی، آیندهدار و قابل اعتماد را تشخیص دهید. در واقع، انجام تحقیقات کافی در مورد ارزهای دیجیتال میتواند برای شما یک سرمایهگذاری سودآور را رقم بزند. البته به شرطی که در مورد اصول اولیه بازار، نقاط خرید و فروش ارزها، روانشناسی معاملهگری در بازار و بسیاری از نکات دیگر از دانش کافی برخوردار باشید.
به طور مثال، چین لینک را میتوان یکی از پروژههایی در نظر گرفت که در دنیای کریپتو حرفی برای گفتن دارد. چین لینک؛ شبکهی غیرمتمرکزی از اوراکلها است که دسترسی قراردادهای هوشمند به اطلاعات دنیای واقعی را امکانپذیر میسازد. چین لینک با این هدف به وجود آمد تا یکی از مشکلات موجود در صنعت ارزهای دیجیتال را حل نماید. در واقع، چین لینک سعی میکند تا مشکل تمرکزگرایی در هنگام استفاده از دادههای جهان بیرونی (دادههای آف چین) را تا حد ممکن برطرف کند. حداکثر عرضه ارز دیجیتال چین لینک (LINK)، تنها 1 میلیارد واحد است و در زمان نگارش این مطلب، 587 میلیون از آن در گردش است.
خوانندگان بلاک پست باید در نظر داشته باشند که ذکر نام یک پروژه، نباید به عنوان یک توصیه یا پیشنهاد برای سرمایهگذاری تلقی شود. لطفا متن سلب مسئولیت این رسانه را مطالعه فرمایید.
آلتکوین، اصطلاحی است که برای توصیف تمام رمزارزها به جز بیتکوین استفاده میشود. همانطور که اشاره کردیم. اطلاق این کلمه به تمام رمزارزهایی جز بیتکوین، به دلیل محبوبیت این ارز دیجیتال در سالهای اولیه پیدایش آن بود. در این مقاله سعی کردیم آنچه باید در مورد اصطلاح «آلتکوین» بدانید را توضیح دهیم.
من در رشته متالوژی صنعتی تحصیل کردم. از سال 1401 تصمیم گرفتم در رسانه بلاکپست به تولید محتوا در مورد فناوری بلاکچین و صنعت جذاب ارزهای دیجیتال بپردازم. سعی میکنم تا ...