عمومییکی از این روش‌های جذب سرمایه برای توسعه پروژه‌ها، عرضه اولیه ارز دیجیتال یا همان ICO نام دارد. عرضه اولیه به بنیانگذاران یک پروژه این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به واسطه‌ها و نهادهای سنتی، سرمایه لازم برای شروع و گسترش پروژه‌های خود را جمع‌آوری کنند.
در این مقاله، به بررسی مفاهیم پایه عرضه اولیه ارز دیجیتال، تاریخچه آن، تفاوت‌های آن با روش‌های سنتی جذب سرمایه، مزایا و معایب آن و همچنین مسائل حقوقی و قانونی مرتبط با این روش می‌پردازیم. این مقاله برای علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاران جدید و افرادی که به دنبال آشنایی با روش‌های نوین جذب سرمایه در دنیای بلاکچین هستند، مناسب و مفید است.
عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) روشی برای جذب سرمایه در دنیای ارزهای دیجیتال است که شباهت زیادی به عرضه اولیه سهام (IPO) در بازارهای سنتی دارد. در یک ICO، یک شرکت یا پروژه برای توسعه یک برنامه، سرویس یا ارز دیجیتال جدید و جذب سرمایه لازم برای عملی کردن اهداف، توکن‌هایی را به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کند. این توکن‌ها ممکن است نمایانگر سهمی از پروژه یا دارایی دیجیتال باشند و یا در استفاده از محصول یا سرویس مرتبط با آن پروژه نقش داشته باشند.
فرایند ICO معمولا با انتشار یک «وایت‌پیپر» آغاز می‌شود که در آن جزئیات پروژه، نیازهای مالی، تعداد توکن‌ها و شرایط فروش آنها توضیح داده می‌شود. ساختار عرضه اولیه می‌تواند به صورت عرضه ثابت با قیمت ثابت، عرضه ثابت با قیمت متغیر یا عرضه متغیر با قیمت ثابت باشد. سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از ارزهای فیات یا ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین یا اتریوم در طرح‌های عرضه اولیه شرکت کنند.
اگر عرضه اولیه موفق به جمع‌آوری سرمایه کافی شود، سرمایه‌ها برای پیشبرد اهداف پروژه استفاده می‌شوند. اما اگر موفق به جذب حداقل سرمایه مورد نیاز نشود، سرمایه‌ها باید به سرمایه‌گذاران بازگردانده شوند و ICO ناموفق اعلام می‌گردد. به دلیل ساده بودن راه‌اندازی ICO و نبود نظارت‌های کافی، این روش جذب سرمایه می‌تواند بستر مناسبی برای کلاهبرداری‌ها نیز باشد، بنابراین لازم است که سرمایه‌گذاران پیش از ورود به هر ICO، تحقیق کاملی انجام دهند.
عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) برای نخستین بار در سال 2013 به عنوان یک روش جدید جذب سرمایه در دنیای ارزهای دیجیتال به کار گرفته شد. اولین پروژه‌ای که از این روش بهره برد، مسترکوین (Mastercoin) بود. مسترکوین توانست با جمع‌آوری حدود 5000 بیت‌کوین (معادل 500 هزار دلار در آن زمان) توجه جامعه بلاکچین و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند. این موفقیت به عنوان نقطه آغازینی برای ICOها شناخته می‌شود. اما آنچه که واقعا ICOها را به یک پدیده جهانی تبدیل کرد، عرضه اولیه ارز دیجیتال اتریوم (Ethereum) در سال 2014 بود. اتریوم، با بنیان‌گذاری ویتالیک بوترین، توانست حدود 18 میلیون دلار سرمایه جذب کند که برای توسعه پلتفرمی که امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کرد، صرف شد. این موفقیت بزرگ، راه را برای دیگر پروژه‌های بلاکچینی و ارزهای دیجیتال باز کرد تا از ICO به عنوان یک ابزار قدرتمند برای جذب سرمایه استفاده کنند.
با افزایش محبوبیت ICOها در سال‌های 2016 و 2017، بسیاری از پروژه‌ها از این روش برای جمع‌آوری سرمایه استفاده کردند. در سال 2017، موج گسترده‌ای از ICOها به راه افتاد که طی آنها میلیاردها دلار سرمایه جذب شد. این رشد سریع توجه مقامات نظارتی را نیز به خود جلب کرد، زیرا بسیاری از ICOها با مسائل قانونی مواجه شدند و برخی از آنها به عنوان طرح‌های کلاهبرداری شناخته شدند.
با وجود این چالش‌ها، ICOها همچنان به عنوان یکی از ابزارهای محبوب برای جذب سرمایه در دنیای ارزهای دیجیتال باقی مانده‌اند. با این حال، روش‌های جدیدتری مانند عرضه اولیه توکن اوراق بهادار (STO) و عرضه اولیه صرافی (IEO) نیز به مرور جایگزین برخی از ICOها شده‌اند که از نظارت بیشتری برخوردارند و اعتماد بیشتری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.
برای اطلاع از عرضه‌های اولیه ارز دیجیتال (ICO) چندین روش و ابزار وجود دارد که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا فرصت‌های جدید را شناسایی کنند. وبسایت‌های تخصصی مانند TopICOlist.com و ICOBench اطلاعات جامعی درباره ICOهای مختلف ارائه می‌دهند، از جمله تاریخ شروع، سرمایه مورد نیاز و تیم پروژه. همچنین، گردآورنده‌های اطلاعاتی مثل CoinMarketCap اطلاعاتی در مورد ICOها، شامل لینک‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی پروژه‌ها، ارائه می‌دهند که می‌تواند در ارزیابی پروژه‌ها مفید باشد. حضور در انجمن‌های آنلاین مانند Reddit و گروه‌های تلگرام و سرورهای دیسکورد نیز به شما این امکان را می‌دهد که نظرات دیگران را درباره پروژه‌ها بشنوید، اما باید از تبلیغات اغراق‌آمیز پرهیز کنید.
برای اطمینان از اعتبار یک عرضه اولیه، مطالعه دقیق وایت‌پیپر پروژه که اهداف و نیازمندی‌های مالی را توضیح می‌دهد، به همراه بررسی سوابق تیم توسعه‌دهنده، ضروری است. در نهایت، انتخاب پروژه‌هایی که از کیف پول امانی (Escrow Wallet) برای ذخیره‌سازی سرمایه استفاده می‌کنند، می‌تواند امنیت سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. با این روش‌ها می‌توانید با اطمینان بیشتری در ICOها سرمایه‌گذاری کنید.
عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) و عرضه اولیه سهام (IPO) هر دو روش‌هایی برای جمع‌آوری سرمایه هستند، اما تفاوت‌های اساسی بین این دو وجود دارد. در IPO، شرکت‌های خصوصی سهام خود را به فروش می‌گذارند و سرمایه‌گذاران با خرید سهام، مالک بخشی از شرکت و حقوقی مثل حق رأی در تصمیم‌گیری‌های مهم می‌شوند. این فرآیند تحت نظارت‌های سخت‌گیرانه دولتی انجام می‌شود و شرکت‌ها ملزم به رعایت قوانین دقیق مالی هستند.
از سوی دیگر، ICO معمولا در مراحل ابتدایی توسعه یک پروژه انجام می‌شود و به جای سهام، توکن‌های دیجیتالی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود. این توکن‌ها اغلب هیچ حق مالکیتی به سرمایه‌گذاران نمی‌دهند و صرفا به عنوان دارایی‌های دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. ICOها به دلیل عدم نیاز به مجوزهای خاص و سادگی فرآیند، به صورت آنلاین برگزار می‌شوند و قوانین نظارتی به طور دقیق بر آنها اعمال نمی‌شود که این امر ریسک سرمایه‌گذاری در آنها را به مراتب بالاتر می‌برد. در واقع، ICOها با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، شفافیت بیشتری در ثبت معاملات ایجاد می‌کنند، اما همچنان به دلیل کمبود مقررات، نسبت به IPOها خطرات بیشتری دارند.
در تاریخ ارزهای دیجیتال کلاهبرداری‌های متنوعی به بهانه عرضه اولیه انجام شده است که توانسته‌اند به سرمایه‌گذاران آسیب‌های مالی قابل توجهی وارد کنند. کلاهبرداران با استفاده از روش‌های فریبنده و ابزارهای مدرن، سعی می‌کنند تا اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند و سپس با جمع‌آوری سرمایه‌های کلان، از پروژه‌های خود به طور غیرقانونی بهره‌برداری کنند. برای درک بهتر این کلاهبرداری‌ها، در ادامه به بررسی روش‌های متداول آنها و ارائه نمونه‌هایی از پروژه‌های کلاهبرداری خواهیم پرداخت.
یکی از روش‌های رایج کلاهبرداری در ICOها، ایجاد پروژه‌های جعلی است که تنها برای جذب سرمایه طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، پروژه Centra Tech در سال 2017 با وعده‌های بزرگ درباره راه‌اندازی یک کارت اعتباری مبتنی بر بلاکچین و با استفاده از تبلیغات گسترده و افراد مشهور مانند فلوید می‌وِدر (Floyd Mayweather) و دی‌جی خالد (DJ Khaled)، سرمایه‌های زیادی جذب کرد. اما بعدا مشخص شد که این پروژه تنها یک کلاهبرداری بوده و اعضای تیم آن به جرم کلاهبرداری محاکمه شدند.
کلاهبرداران معمولا وبسایت‌ها و وایت‌پیپرهای جذاب و حرفه‌ای طراحی می‌کنند که شامل اطلاعات مبهم و غیرقابل راستی‌آزمایی است. پروژه Plexcoin در سال 2017 با ارائه یک وایت‌پیپر حرفه‌ای و وعده‌های درآمد بالا، حدود 15 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. اما این پروژه هیچ ارزش واقعی نداشته و تنها یک طرح کلاهبرداری بود.
برخی از کلاهبرداران برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران، از نام‌های بزرگ و تبلیغات اغراق‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، پروژه BitPetite با تبلیغات گسترده و استفاده از نام‌های معروف، سرمایه زیادی جمع‌آوری کرد، ولی در نهایت به عنوان یک پروژه کلاهبرداری شناسایی شد.
برای جلوگیری از کلاهبرداری‌های ICO، سرمایه‌گذاران باید به دقت اطلاعات پروژه را بررسی کنند، از طریق منابع معتبر تأیید کنند و نسبت به وعده‌های غیرواقعی و پروژه‌های ناشناخته هوشیار باشند. بررسی سوابق تیم پروژه، تحلیل وایت‌پیپر و تحقیق در مورد پیشینه پروژه از اقداماتی است که می‌تواند به جلوگیری از افتادن به دام کلاهبرداران کمک کند.
در پاسخ به این سوال، باید گفت که در بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده، ICOها می‌توانند تحت تعریف اوراق بهادار قرار گیرند. به‌ویژه، در ایالات متحده، آزمون هاوی (Howey Test) برای تعیین این موضوع استفاده می‌شود. طبق این آزمون، اگر یک عرضه اولیه ارز دیجیتال شامل سرمایه‌گذاری پولی در یک شرکت با انتظار سود از تلاش‌های دیگران باشد، به عنوان اوراق بهادار تلقی می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک پروژه ICO وعده سودهای کلان و بازده مالی بالا را به سرمایه‌گذاران خود بدهد و سرمایه‌گذاران به امید دریافت این سودها، سرمایه‌گذاری کنند، این پروژه به عنوان اوراق بهادار شناخته شده و نیازمند پیروی از مقررات خاص می‌باشد.
حال در این قسمت به بررسی کوتاهی از مزایا و معایب عرضه اولیه ارز دیجیتال پرداخته ایم:
عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) به عنوان یک روش نوین برای جذب سرمایه در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال، امکانات گسترده‌ای را برای پروژه‌های جدید و سرمایه‌گذاران فراهم کرده است. با وجود اینکه ICOها امکان تأمین مالی سریع و دسترسی به پروژه‌های نوآورانه را فراهم می‌کنند، این روش‌ها همچنان با چالش‌هایی مانند کلاهبرداری، عدم نظارت و نوسانات قیمتی همراه هستند. سرمایه‌گذاران باید با دقت و آگاهی به بررسی پروژه‌های ICO بپردازند و از ابزارها و منابع معتبر برای ارزیابی صحت و قابلیت اطمینان پروژه‌ها استفاده کنند. با رعایت احتیاط و انجام تحقیقات کافی، می‌توان از فرصت‌های جذاب این روش استفاده کرد و از ریسک‌های آن کاست.
تقریبا در سال 98 با ارزهای دیجیتال آشنا شدم و تنها چیزی که ازش می‌دونستم فقط ترید بود؛ تقریبا مثل همه کسایی که برای اولین بار با این حوزه آشنا میشن. اما هرچه بیشتر تو ...
