بلاک چیناسلش (Slash) در لغت به معنای بریدن یا کاهش دادن است. منظور از اسلشینگ در دنیای کریپتو، مکانیزمی است که توسط پروتکل‌های اثبات سهام (PoS) به کار گرفته می‌شود تا به وسیله آن اعتبارسنج‌های مخرب را تنبیه کنند.
در واقع اسلشینگ یک نوع جریمه است که اعمال آن، باعث می‌شود تا ولیدیتورها احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند و امنیت شبکه بلاک‌چین تقویت شود. در ادامه این مطلب به شکل دقیق بررسی می‌کنیم که اسلشینگ چیست؟ چگونه کار می‌کند و چگونه می‌توان از جریمه اسلشینگ در امان بود.
برای درک مفهوم اسلشینگ، باید با مکانیزم اجماع اثبات سهام در بلاک‌چین‌ها آشنایی داشته باشید. مکانیزم اجماع مجموعه‌ای از قوانین است که سبب می‌شود تا نودها (اعضای شبکه) در مورد یک نسخه واحد از اطلاعات به اجماع یا توافق برسند.
یکی از رایج‌ترین انواع مکانیزم‌های اجماع، مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake) است که در آن به کاربران فعالی که در اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه مشارکت دارند، نودهای ولیدیتور (Validator Nodes) گفته می‌شود. کاربران برای اینکه به یک ولیدیتور تبدیل شوند، باید حداقل مقدار مشخصی از ارزهای بومی شبکه را در یک قرارداد هوشمند واریز و به عبارتی استیک یا قفل کنند. این ارزهای بومی استیک شده، حکم یک وثیقه را دارد که ولیدیتور از طریق آن، قابل اعتماد بودن و صلاحیت خودش در اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلاک‌های جدید اثبات می‌کند. در ازای انرژی، زمان و توان محاسباتی که ولیدیتورها برای انجام این وظایف اختصاص می‌دهند، شبکه به آنها پاداش می‌دهد تا از این طریق کاربران برای مشارکت در اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه انگیزه داشته باشند.
عموما ولیدیتورها در یک شبکه PoS دو نقش اصلی را ایفا می‌کنند:
الگوریتم اجماع در بلاک چین در یک سیستم غیرمتمرکز پیاده‌سازی می‌شود؛ این بدان معناست که ما نمی‌توانیم به نودها اعتماد کنیم که وظایف محول شده خودشان را صادقانه و به درستی انجام می‌دهند یا خیر. بنابراین شبکه باید رفتار خوب ولیدیتور را تشویق و رفتار بد را تنبیه کند تا از بروز مشکلات امنیتی پیشگیری شود. در برخی از شبکه‌ها، تمام جریمه‌ها، جزو اسلشینگ محسوب می‌شود و در برخی دیگر، اسلشینگ، تنها به نوع خاصی از جریمه اشاره دارد.
بلاک‌چین‌های مختلف، قوانین و شرایط متفاوتی برای اعمال این جریمه و میزان آن دارند. به طور مثال برخی از شبکه‌ها آفلاین بودن و عدم دسترسی ولیدیتورها برای انجام وظایفشان را جزو اسلشینگ در نظر می‌گیرند. در شبکه پولکادات که مبتنی بر اثبات سهام کاندید شده (Nominated PoS) است، زمانی که 10 درصد از مجموعه ولیدیتورهای فعال، آفلاین باشد و این میزان به صورت خطی افزایش و به 44 درصد برسد، جریمه اسلشینگ اعمال می‌شود و طی آن 7 درصد از سهام استیک شده ولیدیتور از بین می‌رود. چرا که شبکه‌های بلاک‌چین برای آنکه کارکرد روان و بی نقصی داشته باشند، نیاز به ولیدیتورهای قابل اتکا و در دسترسی دارند که فرایندهای رای‌دهی و اعتبارسنجی را سر موعد و با کمترین تاخیر انجام دهند. در این شبکه برای تخلف‌هایی که مربوط به پیشنهاد و گواهی نادرست یک بلاک، نیز جزو جریمه اسلشینگ می‌شود.
اما در شبکه اتریوم، در بسیاری از منابع به اشتباه ذکر شده است که جریمه‌های مربوط به آفلاین شدن و عدم دسترسی ولیدیتور، یکی از دلایل اسلشینگ در نظر گرفته‌اند. در واقع، در این بلاک‌چین، بسته به اینکه چه قانونی نقض می‌شود، جریمه‌های متفاوتی (Penalties) در نظر گرفته شده است که اسلشینگ یکی از انواع این جریمه‌ها است. می‌توان گفت، در اتریوم، اسلش شدن یا اسلشینگ، یک تنبیه شدیدتر و جدی‌تری است که برای بعضی سوءرفتارهای خاص ولیدیتورها اعمال و منجر به خروج اجباری ولیدیتور و حذف بخش یا تمامی از سهام استیک شده وی می‌شود. تنها قوانینی که در مورد تولید و رای‌دهی یک بلاک نقض شود، منجر به اسلشینگ در اتریوم می‌شود.
در بلاک‌چین‌های PoS، اسلشینگ به عنوان یک عامل بازدارنده یا جریمه برای نقض قوانین پروتکل عمل می‌کند. نحوه کار جریمه اسلشینگ به این صورت است که کاربران با انجام برخی رفتارهای خاص، بخش یا تمام سرمایه استیک شده آنها از بین می‌رود و یا همانطور که اشاره کردیم، در برخی از شبکه‌ها همچون اتریوم، علاوه بر حذف سرمایه استیک شده، ولیدیتور متخلف از شبکه اخراج می‌شود.
جریمه‌ای که از موجودی ولیدیتور کاسته می‌شود، سوزانده خواهد شد. این امر سبب می‌شود تا عرضه در گردش ارز بومی آن شبکه نیز کاهش یابد.
میزان جریمه اسلشینگ طبق قوانین شبکه از پیش مشخص شده است و در پروتکل‌های مختلف متفاوت است. فلسفه وجود اسلشینگ این است که ولیدیتورها را از انجام اعمال خرابکارانه یا کوتاهی در انجام وظایف مربوط به اعتبارسنجی بازدارد. به این شکل که هر ولیدیتور برای این که سرمایه استیک شده خود را به واسطه اسلشینگ از دست ندهد، سعی می‌کند تا همیشه قوانین شبکه را رعایت کرده و از هرگونه اقدامی که به ضرر شبکه است پرهیز کند.
عموما اسلشینگ، تحت سه حالت در این شبکه رخ می‌دهد:
اسلشینگ در واقع ضامن امنیت شبکه‌های بلاک‌چین است. شبکه‌هایی که در آنها جریمه اسلشینگ پیشبینی نشده است ممکن است دارای امنیت کمتری باشند؛ چراکه ولیدیتورها می‌توانند به راحتی در فرایند رای‌گیری و اعتبارسنجی اخلال ایجاد کنند بدون آنکه جریمه‌ای در انتظار آنها باشد.
استیکینگ و به دنبال آن اسلشینگ دو پدیده‌ای هستند که باعث می‌شوند کاربران خود را در سود و زیان شبکه سهیم ببینند و از این رو وظایف اعتبارسنجی خود را صادقانه و بدون سهل انگاری انجام دهند. چرا که در صورت بروز تخلف، این سرمایه خود آنها است که از بین می‌رود و هرچقدر که تخلف بزرگتر باشد، کاربر ضرر بیشتری خواهد کرد.
به عبارتی، همانطور که تولید بلاک‌های سالم یا معتبر و اعتبارسنجی درست آنها با پاداش از سوی پروتکل اتریوم همراه است، تولید بلاک‌های ناسالم یا نامعتبر و همچنین تایید اعتبار این بلاک‌ها نیز با تنبیه مواجه می‌شود.
در شبکه اتریوم، جریمه‌ای که برای اسلشینگ در نظر گرفته شده است از قرار زیر است:
در نهایت یک جریمه ویژه نیز برای جلوگیری از خرابکاری‌های سازمان یافته در نظر گرفته شده است. این جریمه در روز هجدهم از بازه 36 روزه که پیشتر به آن اشاره کردیم اتفاق می‌افتد. به این صورت که چند روز قبل و بعد از روزی که شما عمل خلاف انجام داده‌اید، به عنوان یک بازه زمانی در نظر گرفته می‌شود. هرچقدر که تعداد افراد بیشتری در این بازه مشخص شده مرتکب اعمال خلاف مقررات در شبکه شده باشند بیشتر باشد، جریمه اسلشینگ آنها بیشتر خواهد بود. در صورتی که تعداد زیادی از افراد به طور همزمان مرتکب اعمال شایسته اسلشینگ شده باشند، همه سرمایه استیک شده آنها در اتریوم سوزانده می‌شود و همه این افراد خاطی ضرر بزرگی را متحمل می‌شوند. اما اگر در فاصله چند روز قبل و بعد از خلاف شما، خلاف‌های زیادی صورت نگرفته باشد، این جریمه اضافی به میزان اندکی اعمال می‌شود. به عبارتی، هر چه تعداد ولیدیتورهای خاطی بیشتر باشد، جریمه شدیدتری اعمال می‌شود.
برای جلوگیری از این مشکلات و پرهیز از جریمه شدن به وسیله اسلشینگ، اقدامات زیر را پیشنهاد می‌دهیم.
برای شبکه پولکادات، راهکارهای زیر توصیه شده است:
برای شبکه اتریوم، استراتژی‌های زیر در منابع ذکر شده‌اند:
هر بلاک‌چین، قوانین مخصوص به خودش را دارد و از این رو طبیعی است برای اعمال اسلشینگ، شرایط و میزان خاصی را به عنوان جریمه تعیین کند. به طور مثال، هر شبکه برای مجموعه‌ای از رفتارهای خاصی، ولیدیتور را به اسلشینگ محکوم می‌کند. به طور کلی کاربرانی که اسلش می‌شوند، با ریسک از دست دادن توکن‌های استیک شده و حتی در برخی شیکه‌ها با سلب امتیاز ولیدیتوری روبه‌رو هستند. با این حال، شدت جریمه برای کاربران متخلف به عوامل مختلفی بستگی دارد.
در مواردی با توجه به قوانین و مقررات از پیش تعیین شده شبکه ممکن است که کاربر خاطی با برچسب Slashed علامت گذاری شود و برای همیشه امکان اعتبارسنجی از او سلب گردد.
همچنین در شبکه‌ای همچون اتریوم، تعداد متخلفین در یک بازه زمانی مشخص بر میزان جریمه اثرگذار است. اگر یک ولیدیتور به تنهایی مرتکب عمل خلاف مقررات شود، جریمه او درصد کوچکی از سرمایه استیک شده‌اش خواهد بود. اما اگر در یک بازه زمانی مشخص تعداد زیادی از کاربران مرتکب خلاف شوند، جریمه سنگین‌تری در انتظار همه آنها خواهد بود.
اسلشینگ؛ تنبیهی است که در شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام (PoS) پیاده‌سازی می‌شود. چنین مکانیزمی به عنوان یک عامل «بازدارنده» در این نوع شبکه‌ها عمل می‌کند تا ولیدیتورها از هرگونه نقض قوانین پروتکل بپرهیزند. به طور کلی کاربرانی که اسلش می‌شوند، معمولا با جریمه از دست دادن توکن‌های استیک شده و حتی امتیاز ولیدیتوری خودشان روبه‌رو هستند. با این حال، شرایط، میزان و نحوه اعمال جریمه اسلشینگ در هر بلاک‌چین متفاوت است.
سارا سادات زینالی مدیر دیجیتال مارکتینگ هستم دارای مدرک کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات (گرایش کسب و کار الکترونیک) از دانشگاه الزهرا می‌باشم. من همیشه دنبال ...
