روند چیست؟ انواع روند کدامند؟

مفهوم روند یکی از مهم‌ترین، اساسی‌ترین و پرکاربردترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال است. روند، مسیر حرکت نمودار در گذشته را نشان می‌دهد و به شما از حرکت‌ها و اتفاقات احتمالی آینده خبر می‌دهد. تعریف و مفهوم روند به قدری پرکاربرد است که در تمامی بازارها، تمامی روش‌های تحلیل تکنیکال و تمامی بازه‌های زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحلیلگران تمامی ابزار و تکنیک‌های تحلیل تکنیکال را بر روی روندها اعمال می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تحلیل چیست؟

در این مقاله به بررسی سوال روند چیست؟ می‌پردازیم. در این راستا موضوعات تعریف روند، انواع روند و تغییر روند را بررسی خواهیم کرد.

روند چیست؟

اگر به نمودارهای تحلیل تکنیکال دقت کنید، متوجه خواهید شد که نمودار قیمت در مسیرهایی با ریتم و شیب تقریبا معینی حرکت کرده است. به مسیرهای حرکت نمودار روند می‌گویند. روندها انواع مختلفی دارند که هرکدام مشخصات و تعریف مختص به خود را دارند. تشخیص نوع روند بسیار مهم است، زیرا معاملات شما باید متناسب با نوع روند باشد در غیر این صورت شما متحمل ضرر خواهید شد.

قبل از این که به تعریف انواع روند بپردازیم، نخست نحوه شکل‌گیری روندها و سپس اجزای تشکیل دهنده آن‌ها را به اختصار بیان می‌کنیم.

نحوه شکل‌گیری روند در بازار چگونه است؟

روندها از اجزای کوچک‌تری به نام موج ساخته می‌شوند و موج‌ها نیز از کندل‌ها تشکیل شده‌اند. کندل‌ها نیز بر اساس قیمت‌های معامله شده توسط خریداران و فروشندگان ترسیم می‌شوند.

حال اگر خریداران تعدادشان نسبت به فروشنده‌ها بیشتر باشد و نقدینگی بیشتری داشته باشند، همچنین، به این موضوع باور داشته باشند که قیمت یک کالا در حال حاضر ارزان است و اقدام به خرید کنند، قیمت آن کالا افزایش پیدا می‌کنند. برعکس این موضوع نیز باعث کاهش قیمت می‌شود.

نکته قابل توجه این است که در بازارهای مالی، روندها با معاملاتِ معامله‌گران خُرد ایجاد نمی‌شود. بلکه معامله‌گران عمده هستند که جهت حرکت اصلی یا همان روندها را تعیین می‌کنند. معامله‌گران خرد صرفا شتاب‌دهنده و ادامه‎‌دهنده روندها هستند تا نقدینگی لازم برای رشد بیشتر را فراهم کنند.

از این نکته می‌توان اینگونه برداشت کرد که معامله‌گران عمده خرید خود را به صورت آهسته و پیوسته در کاهش قیمت‌ها و جاهایی ک قیمت درجا می‌زند انجام می‌دهند. سپس برای شروع روند یک باره حجم زیادی از آن کالا را در چند مرحله خریداری می‌کنند تا حس افزایش قیمت در آینده را برای معامله‌گران خرد ایجاد کنند. از آن پس با ورود سایر خریداران، روند ادامه پیدا می‌کند.

سقف و کف چیست؟

برای درک مفهوم روند باید اصطلاحات سقف و کف یا قله و دره را بشناسید. سقف و کف‌ها یا قله و دره‌ها همان پیوت‌های قیمت هستند.

بیشتر بخوانید: پیوت در تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی دارد؟

به پیوت‌هایی که پس از کاهش قیمت ایجاد می‌شوند کف یا دره و به پیوت‌هایی که پس از افزایش قیمت ایجاد می‌شوند سقف یا قله می‌گویند. قله‌ها را با H و دره‌ها را با L نمایش می‌دهند که مخفف کلمات High و Low هستند.

انواع روند

روندها را از دو دیدگاه بازه زمانی و نوع حرکت می‌توان تقسیم‌بندی کرد. این دسته‌‌بندی‌ها از آن جهت مهم هستند که بر نوع معاملات شما مستقیما تاثیر می‌گذارند.

بازه زمانی

از نظر بازه زمانی روندها به سه دسته بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت تقسیم می‌شوند. بازه زمانی روند‌های کوتاه مدت بین 1 هفته تا 1 ماه است. از 1 ماه تا 12 ماه را میان مدت و از 1 سال به بالا را بلند مدت می‌گویند. نوع تحلیل، میزان سود و ضرر و تعداد معاملات‌تان به بازه زمانی مورد نظر شما بستگی دارد.

نوع حرکت

روندها از جهت نوع حرکت به سه دسته روند صعودی، روند نزولی و روند خنثی تقسیم می‌شوند. معامله در هر روند، اصول مربوط به خود را دارد که اگر رعایت نشود، میزان ریسک معامله شما را افزایش می‌دهد و سرمایه‌تان را به خطر می‌اندازد.

روند صعودی

روندی صعودی (Up trend) یا روند گاوی (Bullish trend) به روندی گفته می‌شود که در آن قله‌ها و دره‌های جدید، نسبت به قله و دره‌های قبلی بالاتر باشد. تا زمانی که این شرایط نقض نشده است، روند شما صعودی می‌باشد. در این روند، کاهش قیمت‌ها موقت بوده و برای جمع‌آوری نقدینگی برای رشد بیشتر است.

در این روش هم می‌توانید از نوسانات بازار استفاده کنید و هم به صورت بلند مدت معامله کنید. یعنی می‌توانید در کف‌ها بخرید و در سقف‌ها بفروشید و همچنین در اولین کف بخرید و در آخرین سقف بفروشید.

روند نزولی

برخلاف روند صعودی، در روند نزولی (Down trend) یا روند خرسی (Bear trend)، قله‌ها و دره‌های جدید نسبت به قله و دره‌های قبلی پایین‌تر تشکیل می‌شود. افزایش قیمت‌هایی که در این روند اتفاق می‌افتد برای خروج نقدینگی است و بعد از آن قیمت معمولا افت بیشتری را تجربه می‌کند.

معامله کردن در این روند کار بسیار خطرناک و پرریسکی است زیرا اگر در کف‌ها بخرید و محدوده احتمالی سقف را اشتباه تشخیص دهید، به راحتی متضرر خواهید شد. به طور کلی در این روند معاملات بلند مدت جایی ندارند و نوسانگیری نیز بسیار پرریسک است.

روند خنثی

روند خنثی (Side trend) به روندی اطلاق می‌شود که قله‌ها و دره‌های جدید در محدوده‌ی قله‌ها و دره‌های قبلی تشکیل شود و بازار جهت خاصی ندارد. در این روند ورود و خروج نقدینگی به شدت کم است و معامله‌گران در بلاتکلیفی و سردرگمی به سر می‌برند. نمودارها اکثر طول عمر خود را در روند خنثی به سر می‌برند.

بهترین روش معاملاتی در این روند، استفاده از نوسانات است. بدین صورت که سقف و کف روند خنثی را تشخیص می‌دهید و سپس در کف ها می‌خرید و در سقف‌ها می‌فروشید. می‌توان این روش را تا زمانی که نمودار از سقف یا کف روند خنثی خارج شود ادامه داد.

تغییر روند

شاید بتوان گفت که تشخیص محل تغییر روند، تمام آن چیزی است که تحلیلگران به دنبال آن هستند. تشخیص تغییر روند کار دشواری است و نیاز به تجربه و بررسی بسیاری از پارامترها دارد که در این مقاله نمی‌گنجد. در ادامه به همراه چند مثال تغییر روند را به اختصار توضیح می‌دهیم.

تغییر روند به معنای نقض تعریفِ روند است. به عنوان مثال شما در روند صعودی بلند مدت و تایم فریم روزانه قرار دارید. در روند صعودی قله‌ی جدید باید بالاتر از قله قبلی باشد. حال اگر یک قله در حوالی قله قبلی یا پایین‌تر از آن در تایم فریم روزانه شکل بگیرد، ما اولین سیگنال برای تغییر روند احتمالی را داریم.

برای تغییر روند نمی‌توان صرفا به یک سقف یا کف اکتفا کرد و باید منتظر محل تشکیل سقف و کف‌های بعدی همان تایم فریم ماند. اگر سقف و کف‌های بعدی نیز برخلاف تعریف روند تشکیل شدند، می‌توان گفت به احتمال زیاد روند در حال تغییر است. به تصاویر زیر با دقت بنگرید.

در تصویر شماره 1، همانطور که مشاهده می‌کنید مطابق با تعریف روند صعودی تمام پیوت‌ها (سقف و کف‌ها) تا قبل از پیوت B نسبت به پیوت‌های قبلی بالاتر هستند. اما با تشکیل پیوت B در محدوده پایین‌تر از سقف A، اولین نشانه‌ی تغییر روند صادر شده است. توجه داشته باشید که تاکنون تغییر روند شکل نگرفته است و باید منتظر پیوت‌های بعدی باشید.

با تشکیل پیوت D (حتما باید کندل تشکیل‌دهنده پیوت بسته شود) در محدوده پایین‌تر از پیوت C شما دومین نشانه را نیز می‌بینید. با تشکیل قطعی پیوت D، به احتمال زیاد برای مدتی روند نمودار تغییر کرده است. همانطور که در تصویر نیز می‌بینید سقف و کف‌های بعدی نسبت به سقف و کف‌های B و D پایین‌تر هستند که بیانگر این موضوع است که روند اکنون نزولی شده است.

در تصویر شماره 2 شما تغییر روند نزولی به صعودی را مشاهده می‌کنید. در اینجا روند قبلی نزولی بوده است و با بالاتر تشکیل شدن پیوت B نسبت به پیوت A، اولین نشانه را دارید. سپس وقتی پیوت D نیز بالاتر از سقف C تشکیل شد، می‌توان گفت به احتمال زیاد روند تغییر کرده است و نمودار برای مدتی در خلاف جهت روند قبلی حرکت می‌کند.

نکته مهم در تغییر روندها این است که روندهای بلند مدت اکثر اوقات قالب هستند و روندهای خلاف جهتِ روند بلندمدت برای جمع‌آوری نقدینگی هستند. به عنوان مثال اگر روند بلند مدت شما صعودی است و اکنون شما در روند میان مدت، تغییر روند صعودی به نزولی را دارید، باید به این نکته توجه کنید که به احتمال زیاد این روند نزولی جدید برای جمع‌آوری نقدینگی است و قرار نیست برای مدت زیادی باقی بماند. البته اگر روند بلند مدت در حال تغییر باشد، این نکته دیگر صادق نیست.

انواع تغییر روند

تمام روندها می‌توانند به یکدیگر تبدیل شوند. این یعنی 6 حالت تغییر روند داریم. فرایند تمام تغییر روندها مشابه مثال بالا است. در تصویر زیر انواع تغییر روند را به صورت شماتیک می‌بینید.

سخن پایانی

می‌توان گفت که تشخیص بازه زمانی روند و تغییر روندها یکی از موضوعات پایه‌ای و حتی مهم‌ترین بخش از موضوعات تحلیل تکنیکال است. این مفاهیم در تمام سبک‌ها وجود دارد و سبک‌های تحلیل تکنیکال صرفا از ابزارها و تعاریف مختلف برای تشخیص محل تغییر روندها استفاده می‌کنند.