بلاک چینیکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فناوری بلاک چین، تمرکززدایی می‌باشد. به دلیل اینکه بلاکچینها به طور ذاتی دارای یک نهاد مرکزی یا نقطه کنترل واحدی نیستند و توسط نودهای متعدد کنترل و مدیریت می‌شوند، ساختارهای غیرمتمرکز و توزیع‌شده‌ای به حساب می‌آیند. نودها سیستم‌هایی می‌باشند که هر کدام یک کپی از کل یا قسمتی از بلاک‌های شبکه را نگهداری کرده و تراکنش‌ها را نیز تایید می‌نمایند. نودها انواع مختلفی دارند که مهم‌ترین آن‌ها نودهای ولیدیتور یا همان اعتبارسنج‌ها می‌باشند.
در این مقاله به معرفی مفهوم ولیدیتور در بلاک‌چین، نحوه کارکرد آن و انگیزه‌ها و ریسک‌هایی که برای آن وجود دارد، میپردازیم.
معمولا نودهای یک شبکه دارای انواع مختلفی می‌باشند و مهم‌ترین نوع نودها در یک شبکه، ولیدیتور نام دارند. ولیدیتورها گره‌هایی در شبکه بلاک‌چین هستند که وظیفه تایید و افزودن تراکنش‌های جدید به بلاک‌چین را برعهده دارند. آن‌ها با اعتبارسنجی تراکنش‌ها و اضافه کردن‌شان به دفتر کل توزیع شده، نقش مهمی در حفظ یکپارچگی و امنیت بلاک‌چین ایفا می‌کنند.
بلاک‌چین یک سیستم غیرمتمرکز است. بدین معنا که دارای یک سرور واحد نیست؛ بلکه سرورهای متعددی دارد که هر کدام از آن‌ها توسط افراد مختلف کنترل می‌شوند؛ این سرورها همان نودها می‌باشند. بر همین اساس، تمام فرایندهای بلاک‌چین شامل تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید و یا اعمال تغییرات در قوانین و پروتکل‌های شبکه، نیازمند توافق اکثریت نودهای آن می‌باشد. وظایف و مسئولیت‌های یک ولیدیتور بسیار مهم و تاثیرگذارند و آن‌ها نقش اساسی در این فرایندها دارند. به همین منظور، این سیستم‌های مهم و کلیدی در ازای خدمتی که برای شبکه انجام می‌دهند، پاداش دریافت می‌کنند.
روند تبدیل شدن به ولیدیتور در شبکه‌های مختلف متفاوت است؛ زیرا هر بلاک‌چین قوانین و شرایط خاص خود را اعمال می‌کند. بنابراین، اولین گام انتخاب شبکه مورد نظر می‌باشد.
هر سیستم غیرمتمرکز و توزیع‌شده‌ای، جزء جدایی‌ناپذیری تحت عنوان مکانیسم اجماع دارد. مکانیسم اجماع یک شبکه، نحوه اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها و در نتیجه نحوه عملکرد ولیدیتورها را تعیین می‌کند.
دو مورد از رایج‌ترین و معروف‌ترین مکانیسم‌های اجماع، اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) نام دارند. در ادامه به بررسی ولیدیتورها در این دو نوع مکانیسم میپردازیم.
اثبات کار، مکانیسم اجماعی است که بر اساس آن ولیدیتورها با استفاده از قدرت پردازشی و محاسباتی خود به تایید تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید می‌پردازند.
برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج (ولیدیتور) در یک شبکه اثبات کار، افراد یا نهادها نیاز به راه‌اندازی یک سیستم کامپیوتری قوی دارند که می‌تواند فرایندهای پردازشی مورد نیاز برای اعتبارسنجی و افزودن بلاک‌های جدید به بلاک‌چین را انجام دهد. این فرایندها که معمولا با صرف انرژی زیاد و پردازش‌های قوی همراه است، استخراج یا ماینینگ نامیده می‌شوند. همچنین، به ولیدیتورهایی که در مکانیسم اجماع اثبات کار فعالیت می‌کنند، ماینر می‌گویند.
ماینرها با یکدیگر رقابت می‌کنند تا اولین نفری باشند که هش صحیح بلاک را پیدا کنند و ماینری که با موفقیت هش صحیح را پیدا کند، به صورت ارزهای تازه تولیدشده پاداش می‌گیرد. هرچه یک ماینر قدرت محاسباتی بیشتری داشته باشد، شانس او برای پیدا کردن هش و دریافت پاداش افزایش می‌یابد. به همین منظور نیز ولیدیتورها همواره در تلاش‌اند تا با راه‌اندازی سخت‌افزارهای پیشرفته‌تر همچون دستگاه‌های ASIC یا کارت‌های گرافیکی تخصصی، شانس خود را در فرایند استخراج افزایش دهند.
علاوه بر الزامات سخت‌افزاری، ماینرها همچنین باید اتصال اینترنتی پایدار، ذخیره‌سازی امن برای داده‌های بلاک‌چین و دانش جامعی از در رابطه با کارکرد بلاک‌چین و مکانیسم اجماع داشته باشند.
همچنین ممکن است ماینرهای انفرادی نیاز به پیوستن به استخرهای استخراج داشته باشند. منظور از استخرهای استخراج این است که چندین ماینر قدرت محاسباتی خود را با هم ترکیب می‌کنند تا شانس خود را در یافتن هش صحیح بلاک افزایش دهند و در مقابل پاداش‌های دریافتی را به اشتراک می‌گذارند.
بلاک‌چین‌های بیت‌کوین، دوج‌کوین، لایت‌کوین و بیت‌کوین کش، از مکانیسم اجماع اثبات کار پیروی می‌کنند.
در مکانیسم اجماع اثبات سهام برخلاف اثبات کار نیازی به دستگاه‌های سخت‌افزاری با قدرت پردازش بالا نیست. در این شبکه‌ها، ولیدیتورها برای یافتن هش بلاک رقابت نمی‌کنند. به منظور فعالیت به عنوان یک ولیدیتور در یک شبکه دارای مکانیسم اجماع اثبات سهام، باید مقداری از توکن‌ها را استیک و قفل کنید.
این استیک‌ها به عنوان وثیقه‌هایی عمل می‌کنند تا ولیدیتورها را به عملکرد صحیح و صادقانه تشویق نماید. چنانچه یک ولیدیتور فعالیت‌های مخرب همچون تایید تراکنش‌های جعلی انجام دهد، تمام استیک یا بخشی از آن به عنوان جریمه از حساب ولیدیتور کسر می‌شود. در این شبکه‌ها، ولیدیتوری که باید بلاک جدید را تولید کرده و به بلاک‌چین اضافه کند به صورت رندوم توسط خود شبکه انتخاب خواهد شد. همچنین، علاوه بر سرمایه مورد نیاز برای استیک، به فضای ذخیره‌ای کافی نیز نیاز خواهید داشت؛ زیرا ولیدیتورها یک کپی کامل از کل بلاک‌های شبکه را ذخیره می‌کنند.
اتریوم، سولانا، تون، کاردانو و پالس‌چین مثال‌هایی از این شبکه‌ها هستند.
فرایند اعتبارسنجی نیز بسته به نوع الگوریتم اجماع، می‌تواند متفاوت باشد. به هر حال، هر بلاک‌چین قوانین و پروتکل‌های خاص خود را دارد. بیایید برای این قسمت نیز به نحوه اعتبارسنجی در شبکه‌های دارای مکانیسم اجماع اثبات کار و اثبات سهام بپردازیم.
در یک بلاک‌چین دارای مکانیسم اجماع اثبات کار، تمام ولیدیتورها (ماینرها) به طور همزمان و موازی به تایید تراکنش‌های مختلف می‌پردازند. ولیدیتورها تراکنش‌ها را از ممپول دریافت می‌کنند. ممپول یک فضای مجازی حاوی تراکنش‌های در انتظار است که هر فول نود برای خود نگهداری می‌کند. تراکنش‌هایی که ولیدیتورها انتخاب و تایید می‌کنند ممکن است متفاوت باشد؛ به عبارتی دیگر، به صورت انتخابی عمل می‌کنند. همچنان که هر ولیدیتور تراکنش‌ها را تایید می‌کند، آن‌ها را به صورت یک دسته جمع می‌کنند تا یک بلاک را تشکیل دهند و به طور همزمان نیز فرایند یافتن هش مناسب را نیز انجام می‌دهند تا حق ثبت بلاک پیشنهادی خود را به دست آورند.
در یک شبکه دارای مکانیسم اجماع اثبات سهام مانند اتریوم، رقابتی میان ولیدیتورها وجود ندارد و ولیدیتور سازنده بلاک به صورت رندوم و تصادفی توسط شبکه انتخاب می‌شود.
زمانی که شبکه یک ولیدیتور را به صورت رندوم یا نیمه رندوم انتخاب می‌کند، آن ولیدیتور وظیفه دارد تا تراکنش‌هایی را از ممپول انتخاب و تایید کرده و سپس به صورت یک بلاک در شبکه منتشر کند. پس از آن که بلاک جدید توسط اکثریت نودها تایید شود به انتهای بلاک‌چین اضافه می‌شود.
ولیدیتورها معمولا به صورت ارزهای تازه تولیدشده و مجموع کارمزد تراکنش‌هایی که تایید کرده‌اند، درآمد کسب می‌کنند. اما مقدار آن کاملا به بلاک‌چین مورد نظر و مکانیسم اجماع آن بستگی دارد.
در مکانیسم اجماع اثبات کار، ولیدیتورها در صورتی به درآمد می‌رسند که بتوانند یک بلاک جدید تولید کنند و اگر نتوانند طبیعتا درآمدی هم نخواهند داشت. البته بسیاری از افراد با استفاده از استخرهای استخراج در فرایند ماینینگ شرکت می‌کنند تا شانس کسب سود خود را افزایش دهند.
در مقابل در مکانیسم اجماع اثبات سهام، ولیدیتورها علاوه بر پاداش تولید بلاک و کارمزد تراکنش‌ها، مقدار سود سالیانه‌ای نیز دریافت می‌کنند. در بعضی شبکه‌ها افراد می‌توانند با استیک کردن مقدار بیشتری از توکن‌های خود شانس خود را افزایش دهند، در حالی که در بعضی از شبکه‌های دیگر مانند اتریوم افزودن توکن‌های بیشتر شانس شما را افزایش نمی‌دهد و به جای آن باید یک نود ولیدیتور مجزا اجرا کنید.
به طور کلی، برای کسب اطلاعات بیشتر درباره میزان درآمد ولیدیتورها در هر شبکه می‌توانید به وبسایت رسمی هر شبکه و جوامع آن‌ها مراجعه نمایید.
معیارهای اعتباری کلیدی برای ولیدیتورهای بلاک‌چین معمولا شامل مقدار استیک آن‌ها، زمان و میزان فعالیت و دسترسی‌پذیری، تخصص فنی، شهرت و سابقه آن‌ها و مطابقت با الزامات قانونی می‌باشند. این معیارها کمک می‌کنند تا از قابلیت اعتماد‌بودن، امنیت و عدم تمرکز شبکه با تشویق اعتباردهندگان برای عمل صادقانه و حفظ یکپارچگی بلاک‌چین اطمینان داشته باشیم.
فعالیت به عنوان یک ولیدیتور علاوه بر سودهای جذابی که دارد، گاه می‌تواند باعث ضرر نیز شود. ولیدیتورها برای حفظ عملکرد صحیح خود با چالش‌های فراوانی مواجه هستند. حفظ و نگهداری زیرساخت‌های فنی قوی برای انجام فرایندهای اعتبارسنجی یکی از مهم‌ترین چالش‌های یک ولیدیتور است. یک ولیدیتور با توجه به وظایفی که دارد، باید همواره در حال اجرا باشد.
استیک سرمایه‌های فراوان، اجتناب از تخلفات و اعمال مخربی که می‌تواند منجر به مجازات شود و رقابت با ولیدیتورهای دیگر برای به دست آوردن حق تولید بلاک، تنها بخشی از ریسک‌ها و چالش‌های ولیدیتورها در شبکه‌های مختلف می‌باشد. غلبه بر این چالش‌ها برای ولیدیتورها برای مشارکت موثر و کمک به امنیت و تمرکززدایی بلاک‌چین بسیار مهم می‌باشد.
در این مقاله به بررسی یکی از مهم‌ترین مفاهیم دنیای بلاک‌چین یعنی ولیدیتورها پرداختیم. ولیدیتورها نوع خاصی از نودها می‌باشند که وظیفه تایید تراکنش‌ها و تولید بلاک‌های جدید را برعهده دارند. هر ولیدیتوری که بتواند که بتواند شانس تولید یک بلاک را به دست آورد، پاداش آن بلاک و کارمزد تراکنش‌های آن را کسب خواهد کرد. البته در بعضی از بلاکچینها مانند بلاک‌چین‌های دارای مکانیسم اجماع اثبات سهام ولیدیتورها سود سالیانه ثابتی نیز به دست می‌آورند. همچنین، به این موضوع پرداختیم که این سیستم‌ها وظایف مهمی را برعهده دارند و با چالش‌ها و ریسک‌های زیادی رو به رو هستند. اگر قصد دارید به عنوان یک ولیدیتور در یک شبکه به فعالیت بپردازید، لازم است ابتدا اطلاعات خود را در زمینه بلاک‌چین و فرایند اعتبارسنجی افزایش داده و همچنین سود و ریسک خود را نیز ارزیابی نمایید تا بهترین تجربه و استفاده را از فعالیت خود داشته باشید.
تقریبا در سال 98 با ارزهای دیجیتال آشنا شدم و تنها چیزی که ازش می‌دونستم فقط ترید بود؛ تقریبا مثل همه کسایی که برای اولین بار با این حوزه آشنا میشن. اما هرچه بیشتر تو ...
