اتریوماتریوم یک بلاک‌چین غیرمتمرکز است که امکان معامله همتا به همتا بین کاربران شبکه را فراهم می‌کند و به عنوان بستری برای پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتر که با نماد «ETH» نمایش داده می‌شود، ارز بومی این شبکه است و از لحاظ قیمت، رتبه دوم را در بازار ارزهای دیجیتال به خود اختصاص داده است. از آنجایی که ویتالیک بوترین، وایت پیپر اتریوم را نوشته است، اغلب وی را به عنوان خالق شبکه و ارز اتریوم می‌شناسند؛ اما دانشمندان دیگری در حوزه کامپیوتر نیز در این راه‌اندازی این پروژه نقش داشتند. در این مطلب قصد داریم تا ببینیم که اصلا ویتالیک بوترین کیست و چگونه توانست با همکاری افراد دیگر، شبکه‌ای به بزرگی اتریوم را خلق کند.
پیش از آن که به معرفی خالق ارز اتریوم بپردازیم، خوب است که یک آشنایی ابتدایی با اتریوم داشته باشیم. اتریوم یک شبکه بلاک‌چین منبع باز (Open-source) است که باعث رشد و شکوفایی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) شد. از آنجایی که این اپلیکیشن‌ها به نهادهای متمرکزی همچون بانک‌ها وابسته نیستند، به آن ها غیرمتمرکز گفته می‌شود.
ایپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به قراردادهای هوشمند متکی هستند و از آن‌ها برای خودکارسازی فرایندها استفاده می‌کنند. این قراردادها؛ توافق‌هایی کدنویسی شده هستند که با توجه به شرایط از پیش تعیین شده، به شکل اتوماتیک اجرا می‌شوند. در واقع، قراردادهای هوشمند نقش حیاتی در عملکرد اتریوم ایفا می‌کنند.
اگرچه ارز دیجیتال اتریوم (ETH) به عنوان رمزارز بومی در شبکه و اکوسیستم اتریوم کاربردهای فراوانی دارد، اما اهمیت تکنولوژی به کار رفته در اتریوم فراتر از یک ارز دیجیتال است. اتریوم به عنوان یک محیط محاسباتی گسترده شده در سطح جهان، نقش مهمی در شکل‌گیری و پیاده‌سازی پدیده‌هایی مانند امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) و توکن‌های غیرقابل معاوضه یا ان اف تی (NFT) داشته است.
بیشتر بخوانید: اتریوم چیست؟
بر خلاف خالق بیت کوین که هویت حقیقی او هنوز مشخص نیست، هویت خالقان ارز اتریوم برای عموم آشکار است. ویتالی دیمیتریویچ بوترین که به اختصار با نام ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) شناخته می‌شود شخصی است که در سال 2015 با همکاری چند تن دیگر، به طور رسمی بلاک‌چین اتریوم را راه‌اندازی کرد.
ویتالیک بوترین در ۳۱ ژانویه ۱۹۹۴ در کولومنا در روسیه متولد شد. زمانی که ویتالیک فقط شش سال داشت، خانواده او در جستجوی فرصت‌های شغلی بهتر به کانادا مهاجرت کردند. از زمان ورود به مدرسه، مشخص شد که ویتالیک نسبت به همسالان خود از توانایی‌های ذهنی بیشتری برخوردار است و به طور مشخص، به علوم کامپیوتر علاقه دارد.
می‌توان گفت ایده تاسیس اتریوم از سنین نوجوانی به ذهن خلاق بوترین خطور کرد. زمانی که او محدودیت‌های بلاک‌چین بیت کوین را شناسایی کرد و ایده ساخت یک بلاک‌چین که انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به بیت کوین داشته باشد را پروبال داد. مفاهیم اساسی که در این مقطع بوترین برای خود تعریف کرد، در آینده شبکه بلاک‌چین اتریوم را شکل دادند.
البته این یک فرایند چند ساله بود. بعد از ورود به دانشگاه واترلو و تحصیل در رشته علوم کامپیوتر، پتانسیل شگفت‌انگیز تکنولوژی بلاک‌چین آنچنان ویتالیک بوترلین را تحت تاثیر قرار داده بود که او موقتا دانشگاه را رها کرد تا روی ایده‌های خود برای ساخت یک بلاک‌چین جدید و تکامل یافته نسبت به بیت کوین، کار کند.
بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ که بوترین که هنوز یک نوجوان بود به واسطه مشارکت در پروژه‌هایی مثل وب‌سایت خبری بیت کوین مگزین (Bitcoin Magazine) خود را به افراد فعال در حوزه بلاک‌چین شناساند. توانایی منحصر به فرد او در درک تکنولوژی بلاک‌چین و بیان کردن ایده‌های پیچیده به زبان ساده چیزی بود که توجه‌ها را به سمت این استعداد استثنایی جلب کرد.
تا جایی که در سال ۲۰۱۳، ویتالیک توسط برنامه بورسیه‌ی 100 هزار دلاری Theil Fellowship انتخاب شد. هدف این برنامه، حمایت از جوانان با استعداد و کارآفرین بود به نحوی که بتوانند تحصیلات آکادمیک را کنار گذاشته و پروژه‌های بلندپروازانه خود را دنبال کنند.
تنها یک سال بعد، بوترین نشان داد که گزینه ایده‌آلی برای این بورسیه بوده است. با استفاده از آزادی و منابعی که بورسیه مذکور در اختیار بوترین گذاشته بود، او توانست ایده‌های بلاک‌چین اتریوم را توسعه دهد و آن‌ها را عملی کند. او ابتدا در نوامبر 2013، وایت پیپر اتریوم را منتشر و آن را معرفی کرد. در سال ۲۰۱۴ طی فرایند عرضه اولیه (ICO)، 18 میلیون دلار برای این پروژه، سرمایه جمع‌آوری شد؛ پروژه‌ای که در مدت زمانی کوتاه به یکی از بازیگران اصلی دنیای ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک‌چین تبدیل شد و تغییراتی را به وجود آورد که پس از آن، بلاک‌چین‌های بسیاری از آن پیروی کردند.
همانطور که گفتیم استعداد فوق‌العاده بوترین باعث شده بود تا نظرها به او جلب شود و در این بین افرادی بودند که به او در تحقق بخشیدن به رویای اتریوم کمک کردند. اگرچه بوترین ایده پرداز اصلی بلاک‌چین اتریوم بود، اما در این بلاک‌چین افراد دیگری هم دخیل بودند که به عنوان هم‌بنیان‌گذاران اتریوم شناخته می‌شوند. بنابراین پیدایش اتریوم حاصل یک کار تیمی بود که علاوه بر بوترین، افراد زیر نیز در آن نقش داشتند:
در ادامه مسیر اتریوم، افراد شاخص دیگری نیز به پروژه اضافه شدند که نقش مهمی در شکل‌گیری اولیه بلاک‌چین اتریوم ایفا کردند:
اتفاقی که در سال ۲۰۱۴ رخ داد این بود که ویتالیک بوترین در کنفرانس بیت کوین آمریکای شمالی، چشم‌انداز خود در مورد بلاک چین جدیدی به نام اتریوم توضیح داد. ویژگی‌های نوآورانه‌ای که در نقشه راه اتریوم عنوان شده بود، به موضوع داغ آن روزها تبدیل شد. طیف وسیعی از دولوپرها (توسعه‌دهندگان)، سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به تکنولوژی بلاک‌چین به این پروژه جذب شدند و برای توسعه آن حاضر به همکاری بودند.
منبع باز بودن پلتفرم اتریوم نقش کلیدی در موفقیت آن داشت. چرا که به لطف منبع باز بودن پروژه، جامعه جهانی فعال در تکنولوژی بلاک‌چین می‌توانستند به توسعه پروژه کمک کنند. در نتیجه اتریوم به یک پلتفرم انعطاف پذیر و در عین حال ایمن و قوی تبدیل شد. اولین فاز توسعه پروژه، جذب سرمایه از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) بود. یک راهکار خلاقانه که به سرمایه‌گذاران امکان می‌داد تا از همان مراحل اولیه، در ساخت و تامین مالی اتریوم مشارکت داشته باشند.
سرانجام در تابستان ۲۰۱۵، اولین نسخه اتریوم به نام «Frontier» رسما راه‌اندازی شد. این یک نقطه عطف تاریخی در تکنولوژی بلاک‌چین و دنیای کریپتو بود. چراکه اتریوم عصر جدیدی را در تکنولوژی بلاک‌چین آغاز کرد که در آن این پروژخ به عنوان پلتفرم پیشتاز در زمینه قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شناخته می‌شد.
به عنوان یک پلتفرم منبع باز و غیرمتمرکز، اتریوم توسط یک نفر یا گروه خاص اداره نمی‌شود. بلکه تعداد زیادی از دولوپرها از سراسر جهان به طور دائم در حال ارتقا و توسعه پلتفرم اتریوم هستند. علاوه بر آن، حتی کاربرانی که از اتریوم استفاده می‌کنند می‌توانند با استیک کردن اتریوم و مشارکت به عنوان نودهای اعتبارسنج، در تامین امنیت و اعتبار شبکه سهم داشته باشند و در فرایند تصمیم‌گیری آن به وسیله مکانیزم اجماع شرکت کنند.
به عبارت دیگر اداره اتریوم یک تلاش دسته جمعی از سوی توسعه‌دهندگان و کاربران است که با کمک هم این شبکه را توسعه می‌دهند و در جهت‌گیری مسیر آینده آن تاثیر می‌گذارند.
متوجه شدیم که اتریوم یک مدیر یا رهبر واحد ندارد و وظیفه اداره آن به کاربران مختلف در سراسر جهان محول شده است. البته این به آن معنا نیست که موسس اتریوم یعنی ویتالیک بوترین پس از تاسیس شبکه، نقشی در آن نداشته است.
تکنولوژی بلاک‌چین با سرعت قابل توجهی در حال پیشرفت و تغییر است و این یعنی بلاک‌چین‌هایی مثل اتریوم باید به طور مداوم خود را نسبت به چالش‌ها و فرصت‌هایی که تغییرات تکنولوژی بر سر راهشان قرار می‌دهد، به روز کنند. بوترین به خوبی از این موضوع آگاه است و به همین دلیل توانست مشارکت موثری در تغییرات بنیادی اتریوم داشته باشد که منجر به افزایش کارآمدی این شبکه شد.
در سال ۲۰۱۶ وقتی که یک اپلیکیشن غیرمتمرکز در شبکه اتریوم به نام دائو (The DAO) مورد هک 60 میلیون دلاری قرار گرفت، جامعه اتریوم بر سر یک دوراهی قرار گرفت. عده‌ای پیشنهاد دادند از راهکار هارد فورک (Hard Fork) برای تغییر زنجیره بلاک‌چین و برگشتن به وضعیت قبل از هک استفاده شود. در سوی مقابل، عده‌ای مخالف ایجاد هرگونه تغییر در بلاک‌چین بودند و معتقد بودند باید ماهیت تغییرناپذیری آن حفظ شود.
ویتالیک بوترین در این مجادله، با تغییر زنجیره یا به عبارتی با «roll back» زدن آن که نوعی هاردفورک محسوب می‌شود، موافقت کرد. این تغییر زنجیره، سبب شد تا پول دزدیده شده از هکر پس گرفته شود و این امر، از طریق دوباره نوشتن لجر اتریوم اتفاق افتاد. استدلال بوترین این بود که امنیت کاربران و حفظ یکپارچگی اتریوم در دراز مدت اولویت مهم‌تری نسبت به تغییر ناپذیری زنجیره دارد.
از سوی مقابل، مخالفان این هاردفورک، همان زنجیره اصلی قبل از هاردفورک را به رسمیت شناختند و آن را ادامه دادند. این زنجیره با نام اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) شناحته می‌شود. اتریوم کلاسیک؛ زنجیره‌ای است که مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (PoW) یا ماینینگ است و رمزارز بومی آن با نماد (ETC) نمایش داده می‌شود.
همچنین پروژه مرج اتریوم که یکی از عظیم‌ترین پروژه‌ها در تاریخ تکنولوژی بلاک‌چین محسوب می‌شود، با مشارکت فعال بوترین طرح‌ریزی و با موفقیت اجرا شد.
هدف از این پروژه مهاجرت اتریوم از مکانیزم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) بود که باعث مصرف انرژی کمتر برای فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلاک در شبکه شد.
در حال حاضر ویتالیک بوترین ترجیح می‌دهد به جای آن که به عنوان رهبر یک پروژه کریپتو شناخته شود، به کارهای تحقیقاتی بپردازد. به همین دلیل او بیشتر زمان خود را صرف تحقیقات راجع به تکنولوژی بلاک‌چین می‌کند.
پدر او به نام دیمیتری بوترین در مصاحبه‌ای با نیویورکر عنوان کرد: « ویتالیک سعی دارد تا زمان خود را به پژوهش اختصاص دهد. او از این که جامعه کریپتو تا این حد به او بها می‌دهند خیلی هیجان‌زده نمی‌شود و ترجیح می‌دهد شبکه به شکل غیرمتمرکز و انعطاف‌پذیر به کار خود ادامه دهد.»
برنامه نویس کانادایی به نام ویتالیک بوترین کسی است که در ۲۰ سالگی اتریوم را تاسیس و راه‌اندازی کرد. البته او در این پروژه دست تنها نبود و کارآفرینان و توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در اجرایی شدن پروژه به او کمک کردند. در این مطلب داستان زندگی بوترین را به طور خلاصه مرور کردیم و دیدیم که چه اتفاقاتی منجر به خلق بلاک‌چین اتریوم شد. همچنین نقش بوترین پس از تاسیس این شبکه غیرمتمرکز را بررسی کردیم و نحوه اداره اتریوم به عنوان یک شبکه گسترده در سطح جهان را توضیح دادیم.
سارا سادات زینالی مدیر دیجیتال مارکتینگ هستم دارای مدرک کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات (گرایش کسب و کار الکترونیک) از دانشگاه الزهرا می‌باشم. من همیشه دنبال ...
